Sunday, July 19, 2009

2009 ინგლისური ენის ტესტი III ვარიანტი ( ტესტი პასუხებით )

2
Task 1
• Read the statements. Then read the advertisements and find which statement corresponds to
which advertisement. Next to each statement write a letter (A-H). Some advertisements
correspond to more than one statement. One example is given.
• Mark your answers on the answer sheet.
0. Your father has subscribed to a journal which gives him advice on how to keep healthy. B
1. Your older brother is interested in science and technology. He wants to subscribe to a regular
publication which has articles by world famous scientists. _____
2. Dato is your classmate. He wants to subscribe to a magazine where he can find information about
sporting events as well as other interesting things. _____
3. Your friend has just become a student of the Institute of Photography. Besides photography he is
interested in the performing arts, such as theatre and film. _____
4. Your cousin is going to work for a computer company in Washington, US. He wants to buy a
magazine which will tell him the best restaurants where he can eat. _____
5. Your father is an archeologist and has worked in this field for many years. He is also interested in
this, especially in discoveries in ancient parts of the world. _____
6. You have a teenage sister. She wants to subscribe to a magazine where she can read about
television programmes on famous people. _____
7. Your mother likes to take care of herself. She has asked you to buy a magazine for her where she
can read about health matters as well as other related topics. _____
8. Your friend is looking for a publication containing articles about various events - past and present
- in Britain. _____
9. You are a nature-lover and you keep a collection of photos taken outdoors. You would like to
have your photos published in one of the relevant periodicals. _____
10. Your father’s friend is a physicist. He wants to subscribe to a magazine which regularly gives
information about the latest achievements in physics. _____
11. Nino is a student of the University of Film and Theatre. She has to write an essay about the lives
of famous actors and is looking for a publication which has interviews with such people. _____
12. Your cousin is researching issues connected to British-Georgian cultural relations. He wants to
subscribe to a magazine which has articles about contemporary Britain. _____
3
Magazines overview
E.
Heat is for those who love celebrities and their
films, TV shows and CDs. Teenagers love stars
even more when they wear awful clothes at the
Oscars Award ceremony. So don’t miss out.
Subscribe now! Comes out weekly.
F.
Best of America is America’s leading weekly
magazine covering all aspects of modern
American life, from 2000 to today: people,
places, jobs, events and all you need to know
about where to have a good weekend or an
evening meal.
G.
Keep Healthy has provided hundreds of women
with important information and useful advice
relevant to their lives. From health to fashion,
relationships, financial tips, great interviews
with the not-so-known but interesting women,
and great photos - we’ve got it all!
H.
Cool is for those whose special interests are
films and photography. Full of exclusive photos
and interviews with European and American
film stars. Subscribe now and have Cool
delivered to your door every week. Has useful
information for those who specialise in theatre
too.
A.
Best of British is Britain’s leading monthly
magazine for all aspects of British life. It has
everything for those who want to learn about
Britain’s past and present. Places, people and
events are all remembered from years gone by,
as well as the unique face of modern Britain.
B.
Health is men’s personal assistant. From
fashion to food, from sport to clothes, Health
gives you everything you need for the perfect
healthy lifestyle and gives the best advice for
keeping fit. Comes out twice a month.
C.
BBC Focus is the world’s leading magazine
for inventions and discoveries. Our fascinating
subjects range from the mysteries of ancient
Egypt to surprising discoveries in medicine and
chemistry, from outstanding photos of the
natural world to the latest inventions in
computer technology. Special page for the
readers’ photos.
D.
Leaders covers all the major scientific
achievements of the 21st century. It has a strong
editorial board of experts from all fields of
science, including Nobel Prize laureates in
biology, physics and chemistry. Watch out for
their articles too. Published monthly.
4
Task 2
• Read the text. Then read the statements below and decide whether they are True (T) or
False (F). Circle the right answer. There is one example given.
• Mark your answers on the answer sheet.
School leaving traditions in the USA
American schools have all sorts of traditions. The biggest event is the senior prom, which started in the
1920s. The word ‘prom’ comes from the French word promenade, which means ‘walk’ or ‘stroll’. Early
in the twentieth century, it was considered inappropriate to dance with men that you were not married to,
so the girls would take short promenades with their dates around the district they lived in. Today a prom
is a huge summer party for students in their final year of high school, when they are about eighteen. It is
the last party before going to university and takes place after all the exams. There is also all the
excitement of who you will go to the prom with. It is usually your boyfriend or girlfriend or someone you
really like but sometimes friends go together too. There are also junior proms when you are sixteen, but
they are nothing compared to the senior prom.
It is very important how you prepare for a prom. During the year, an elected prom committee meets to
discuss what the prom will be like. Students discuss the theme, the place where the prom is going to take
place, the music, the disk jockeys and the security. Some committees raise money for the prom by having
talent and beauty shows. Sometimes schools help their school-leavers to find money for the prom party.
They might organize a series of activities and sell tickets to raise money for the prom. Having money is
very important because tickets for a prom, including dinner, can vary from 100 to 500 dollars per person.
Girls plan what they are going to wear months before and can spend hundreds of dollars on hairdressers,
shoes and make-up. Boys usually buy or rent a tuxedo, which is a man’s suit, usually black and worn on
very formal occasions. Couples arrive by limousine and are met by a photographer. Many families
prepare for the prom by hanging large graduation signs outside their home. The banners show the name of
the person going to the prom. More importantly, it also shows that they have graduated!
Another important high school party is Homecoming, which is all about being proud of your school. This
takes place in autumn, in September or October, when all the old students return to their school a few
weeks after the beginning of the school year. The whole school is involved in this party. There is often a
game of football with another school and a big dance party too. Students vote for a Homecoming King
and Queen – the two students who are the most popular with their classmates and who are usually good at
sport.
5
0 In the USA a school graduation party is called the Prom.……………….…..…… T F
1 The text is about the school-leaving exams in American schools.….…..………. T F
2 A senior prom usually happens before the last school-leaving exam.…………... T F
3 The word ‘prom’ does not come from an English word……………….…..…… T F
4 Students may attend more than one prom during their time at school…...……… T F
5 Committees as well as schools collect money for proms.………………...…….. T F
6 Tickets for the prom party are the same price in all high schools.………..…….. T F
7 A prom has to be carefully prepared.. ……... ………………….…...................... T F
8 Tuxedos are always of one colour …..…………………………….…..………… T F
9 Girls start preparations two weeks before the prom party.………….…..………. T F
10 Homecoming parties happen either in spring or in summer. ………….…..……. T F
11 Only school-leavers take part in Homecoming parties.…………….…..…….…. T F
12 Homecoming Kings and Queens are elected by friends, not teachers. ..…..……. T F
6
Task 3
• Read the text. Then match the headings (A-I) with the paragraphs (1-6). There are two
extra headings, which you do not need to use. There is an example at the beginning.
• Mark your answers on the answer sheet.
A Various items are discovered F A public exhibition
B Vikings in Britain G Local worker’s discovery
C Two old graveyards H A scientist’s impressions
D The conquerors I Adams’ second discovery
E Students at the excavation place
Viking burial place found in England
0._B_
A new archeological discovery in the north of England has once again proved that Vikings at one time
lived on the territory of Britain. Scientists in England are very proud of the discovery, which includes
skeletons as well as different kinds of weapons and equipment. Local town council chairman Mark Wood,
who praised the finding, said: ‘This tremendous news will improve people's understanding of the area and
its history.’
1._____
The burial place, which was found near Cumwhitton in the north-west of England, dates back
to the early 10th century. Archeologists say that it is the first Viking burial place to be discovered in
Britain. Another known Viking graveyard was found in Ingleby, east of Cumwhitton. It was found and
studied in the 1940s. The difference was that the Vikings’ bodies discovered in this place had been burnt,
not buried.
2._____
The burial place was discovered by a local metal worker, Peter Adams, who found two copper brooches
by chance. It happened at the end of March. Adams, who realized the importance of his discovery,
immediately reported his finding to the Council of Museums, Libraries and Archives. Adams was very
proud of his discovery, which he described as ‘the find of a lifetime.’
3._____
Archeologists found the news interesting and instantly arrived at the site. When the place was dug, they
found the grave of a Viking woman underneath. Further excavation led to the discovery of the graves of
another woman and four men. Among the items found in the graves were swords, spears, jewellery, firemaking
materials and horse-riding equipment.
4._____
Historical documents show that in the period from 800 to 1100 the Vikings, inhabitants of Scandinavia,
travelled to many European countries and traded with them. They frequently attacked the countries they
visited and in some of them they set up their homes. During one of their invasions in 1013 Vikings
conquered England and settled down in the area.
7
5._____
Rachel Newman from Oxford Archeological Society stressed the importance of the discovery and noted
that the months spent on the graveyard were the most amazing period in her life. ‘The discovery of the
brooches was exciting and interesting. But uncovering more and more things every day was quite
extraordinary,’ said Ms Newman in one of her TV interviews.
6._____
At the Art Gallery in the nearby city of Carlisle, where some of the newly-discovered objects were
exhibited, Arts Minister Estelle Morris said: ‘We should all be grateful to Mr. Adams, because he
recorded his finding immediately. As a result, the experts have been able to learn more about this
fascinating finding and uncover secrets more than 1000 years old.’ The exhibition was visted by
thousands of people, including hundreds of students and schoolchildren.
8
Task 4
• Read the text and the questions below. For each question mark the letter next to the correct
answer: A, B, C or D. One example is given.
• Mark your answers on the answer sheet.
Best of British is a magazine which publishes readers’ memories under the headline
‘Yesterday Remembered’. This is what one of the readers wrote to the magazine:
‘In the summer of 1940 I reached my thirteenth birthday and started to think about clothes.
I wanted to look smart. In those days you could buy dress material and sew a dress on an old
sewing machine for a few pounds. Once in the open market my sister and I saw some navy
blue material. This was a fashionable colour then. We wanted to make look-alike dresses but
we didn’t have enough money. Luckily, the man who was selling the material was kind
enough to offer us a good discount and we were able to buy what we wanted. Off we went on
the bus, with the pleasant feeling that we would both be wearing new dresses at the garden
party of our neighbours, who had just moved to our town.
Later, when we were sixteen, my sister and I started going to dance classes. We used to go to
the town of Epsom by bus to learn ballroom dances on a beautiful French polished floor.
Dickie and Mabel were our dance teachers. We learned the waltz, the foxtrot and the tango. I
was never tired of dancing and the tango was my favourite.
At the end of the year there was a dance competition and my partner and I were awarded a
bronze medal, which I still have. So many years have passed since then but you never forget
these kinds of things. I felt so excited! I was wearing a long red dress, which my aunt had
sewn for me specially for that day. I was very proud of it. It had black patterns on. Very
beautiful indeed. Many years later, when I showed the dress to my granddaughter, you know
what she said? ‘Granny, did YOU wear this?’ She couldn’t imagine that there was a time
when I was young and beautiful. Not suprising at all, as I would have found it just as difficult
to imagine my own granny dressed in a fancy dress dancing with her partner in a candle-lit
ballroom.’
0. Blue
A. was the colour of the author’s dance dress.
B. was a fashionable colour in those days.
C. was the colour which the writer liked most.
D. was the colour of the partner’s costume.
1. The article is published in
A. a fashion magazine.
B. a magazine for older people.
C. a youth magazine.
D. an art magazine.
2. What is the author trying to do in the text?
A. To give some interesting news.
B. To offer advice on where to buy a dress.
C. To recall the time when she was young.
D. To speak about her dancing classes.
9
3. Why would somebody read the text?
A. To learn about young people’s lives in the 1940s.
B. To find out about modern dress style.
C. To learn about dance competitions.
D. To win a reader’s prize.
4. The author and her sister liked to wear
A. different kinds of clothes.
B. clothes from fashionable shops.
C. ready-made clothes.
D. similar clothes.
5. Epsom is the place where the author
A. went to school.
B. went shopping.
C. went to dance classes.
D. went to buy a dress.
6. How did the author feel about the dance competition?
A. She was surprised she won it.
B. She was happy she won a medal.
C. She was sad she couldn’t win the gold medal.
D. She was nervous when it started.
7. When the author’s granddaughter saw the dress
A. she was surprised.
B. she was curious.
C. she was excited.
D. she thought it looked inappropriate.
8. What would be the best title for this text?
A. How it started.
B. Living the good life.
C. Sad memories.
D. The way we were.
10
Task 5
• Read the text and fill the gaps with the words given below. Use each word only once. Two
words are extra and there is one example given.
• Mark the corresponding letter (A-O) on the answer sheet. Do not copy the words from the
text on the answer sheet.
after (A) honeymoon (F) themselves (K)
people (B) made (G) things (L)
example (C) money (H) times (M)
following (D) next (I) variety (N)
getting (E) perfect (J) various (O)
Tastes differ
There are certain B (0) who always like to take their vacations in the same place. They return from a
vacation and ask……… (1) ‘When can I go back again?’ There are other people who like to go to
different places. They like to do many different ……… (2) when they’re on holiday. When they return
from a vacation they ask themselves ‘Where can I go……… (3)?’
My parents are ……… (4) examples of the first kind of people. They always like to go to a lake in the
mountains where many years ago they spent their ……… (5). They bought a vacation cottage there a few
years ……… (6) they got married. They go there two or three ……… (7) a year. My parents have………
(8) friends with other people who also own summer cottages there and they enjoy……… (9) together
with them. My parents enjoy ……… (10) but they say they can get a different experience by going to
their cottage at different times of the year. I am a good ……… (11) of a person who likes to go to
different places for my holidays. When I was a child, I went to my parents' cottage. Then I spent a lot of
time and ……… (12) learning how to ski. Those were the best years of my life.
11
Task 6
• Read the first sentence. Then complete the second so that it means the same as the first.
Mark the correct answer: A, B or C. One example is given.
• Mark your answers on the answer sheet.
0. There are some rare bird species in Georgia.
Georgia . . .B. . . some rare bird species.
A. have B. has C. is having
1. Michael paid a lot of money for the car.
A lot of money …….. for the car.
A. are paid B. was paid C. were paid
2. They have awarded the first prize to Tom Cruise.
Tom Cruise …….. the first prize.
A. have been awarded B. were awarded C. has been awarded
3. They had closed the exhibition by the end of December.
The exhibition ……… by the end of December.
A. had been closed B. have been closed C. has been closed
4. In our country women’s football is not as popular as tennis.
In our country tennis is .…... than women’s football.
A. less popular B. more popular C. so popular
5. Martin told me that his sister had just got married.
Martin said to me: ‘My sister……..’
A. has just got married B. have just got married C. just gets married
6. I asked Mari: ‘When will you publish this material?’
I asked Mari when ……. this material.
A. you will publish B. will she publish C. she would publish
7. Mother told me not to stay out late.
Mother said to me: ‘…….. out late!’
A. Not to stay B. Not stay C. Don’t stay
8. Anna asked me if I could send an email for her.
Anna said to me: ‘………. send an email for me?’
A. Can you B. Could she C. Can I
9. A well-known businessman is giving a speech now.
A speech …….. by a well-known businessman now.
A. is given B. is being given C. giving
10. I am sure David will be asked to attend this conference.
I am sure they ………. David to attend this conference.
A. ask B. would ask C. will ask
11. John has been a company director for five years.
John ………. a company director five years ago.
A. became B. has become C. becomes
12. Some interesting films were shown in this cinema last year.
They ……… some interesting films in this cinema last year.
A. show B. showed C. was shown
12
Task 7
• Read the two texts and put the verbs in brackets in the correct form. One example is given.
• Write your answers on the answer sheet. Do not copy the words from the texts on the
answer sheet
A.
Many surprising things have happened in the world, but this one (0) is (be) special. If I were a writer, I (1)
……………………... (write) a whole book about it. This happened in the summer of 1940. Two boys (2)
…………………….. (walk) with their dog in the hills near Lascaux in France. The day was calm and
sunny and the boys were talking to each other when their dog suddenly (3) ……………………… (fall)
into a hole in the ground. So they didn’t notice anything until the dog started to bark. When the boys
approached the hole, they could see that the dog (4) …………….…….… (not/hurt) and the hole did not
seem to be very big. The dog was still barking. ‘We (5) ……………………….. (come),’ one of the boys
called to the dog down the hole. Squeezing and bending through the hole one after another, the boys (6)
………………………. (find) themselves in a cave. By the light of matches they had with them, the boys
could see bright paintings of animals covering the walls and the roof of the cave. The place looked
strange and mysterious.The boys (7) ………….…………. (have) no idea that the amazing wall paintings
they (8) ………………..…… (discover) were many thousand years old. This has been one of the most
amazing discoveries ever made.
B.
The Art Magazine ‘Artisterium’ reports that the Scottish Film Production Company (9)
…………………………. (release) a film which the public (10) ……………………….. (wait) for, for so
long - The Red Birds. At first, the company (11) ……………………….. (be going to) release the film in
August but then they (12) ……………………….. . (decide) to wait until October, as they know that
fewer people go to the cinema in the summer. The Red Birds (13) ……………………….. (direct) by Jim
Baker and now critics (14) ………………………... (encourage) people to see it. ‘Artisterium’ reports that
British audiences (15) ……………………….. (already/buy) a lot of tickets and that they are sure The
Red Birds (16) ……………………….. (be) a great success.
13
Task 8
• Choose one of the two topics given below. Write between 120 - 150 words.
A. Some people think that young people after the age of 17 should be given complete freedom from their
parents. Do you agree or disagree with this opinion? State your opinion and support it with reasons
and examples.
B. Some people think that you can learn a foreign language without a teacher – just by watching TV and
listening to the radio. Do you agree or disagree with this opinion? State your opinion and support it
with reasons and examples.
saboloo varianti gadaitaneT pasuxebis furcelze.
testis pasuxebi
Task 1: (Magazines): 1.D 2.B 3.H 4.F 5.C 6.E 7.G 8.A 9.C 10.D 11.H 12.A
Task 2 (Proms): 1.F 2.F 3.T 4.T 5.T 6.F 7.T 8.T 9.F 10.F 11.F 12. T
Task 3: (Viking burial..): 1.C 2.G 3.A 4.D 5.H 6.F
Task 4: (Best of British): 1.B 2.C 3.A 4.D 5.C 6.B 7.A 8.D
Task 5: (Tastes differ): 1.K/ themselves 2.L/things 3.I/next 4.J/perfect
5.F/honeymoon 6.A/after 7.M/times 8.G/made 9.E/getting 10.N/variety 11.C/example
12.H/money
Task 6: 1.B 2.C 3.A 4.B 5.A 6.C 7.C 8.A 9.B 10.C 11.A 12.B
Task 7
A:
1.would /’d write 2.were walking 3.fell 4.was not (wasn’t) hurt / had not been hurt
5.are /’re coming 6.found 7.had 8.had discovered / discovered
B:
9.has released 10.has (have) been waiting 11.was going to 12.decided
13.is (was) directed / has been directed 14.are encouraging / encourage 15.have (already)
bought / are (already) buying 16.will be


წყარო: http://naec.ge

2009 ზოგადი უნარების ტესტი III ვარიანტი ( ტესტი პასუხებით )

2
ვერბალური ნაწილი
ანალოგიები
ამ სახის დავალებებში მოცემულია მუქი შრიფტით გამოკვეთილი ორი სიტყვა,
რომელთა მნიშვნელობებს შორის არსებობს გარკვეული მიმართება. დაადგინეთ, რა
სახისაა ეს მიმართება.
სავარაუდო პასუხთა ყოველ ვარიანტში ასევე მოცემულია მნიშვნელობით
ურთიერთდაკავშირებული სიტყვების წყვილი. აირჩიეთ მათგან ის წყვილი, რომელშიც
სიტყვათა მნიშვნელობებს შორის მიმართება გამუქებულ სიტყვათა ურთიერთმიმართების
მსგავსია (ანალოგიურია). პასუხის არჩევისას გაითვალისწინეთ წყვილებში სიტყვათა
თანმიმდევრობა.
1. კინოკამერა : კინოდარბაზი
(ა) მათრახი : დოღი
(ბ) ღუზა : პორტი
(გ) სახნისი : წისქვილი
(დ) ფუნჯი : გალერეა
2. სკა : თაფლი
(ა) რეზიდენცია : კაბინეტი
(ბ) არქივი : დოკუმენტი
(გ) ბეღელი : ფქვილი
(დ) მარანი : ღვინო
3. პროგრესი : განვითარება
(ა) კონსტრუირება : მშენებლობა
(ბ) ადაპტირება : შეგუება
(გ) იმპროვიზება : თხზვა
(დ) რესტავრირება : მიბაძვა
4. სიურპრიზი : მოსალოდნელი
(ა) კურიოზი : შემთხვევითი
(ბ) ფსევდონიმი : გამოგონილი
(გ) პარადოქსი : ჩვეულებრივი
(დ) სატირა : კრიტიკული
5. ვეფხვი : არწივი
(ა) აბი : მალამო
(ბ) დოქი : სურა
(გ) სინონიმი : ანტონიმი
(დ) პალიტრა : ქაღალდი
6. დამცველი : ადვოკატი
(ა) მებადური : მეთევზე
(ბ) მრჩეველი : მინისტრი
(გ) მეგზური : გიდი
(დ) მეაბჯრე : რაინდი
3
7. ჯავშანი : სკაფანდრი
(ა) შენაკადი : შესართავი
(ბ) კვირტი : ყვავილი
(გ) იგავი : ნოველა
(დ) გუგა : თვალი
8. აზროვნება : უნარი
(ა) განხეთქილება : სტაბილიზაცია
(ბ) პაექრობა : შეჯიბრი
(გ) დუელი : ბრძოლა
(დ) დევნა : გაქცევა
9. ბუმერანგი : დაბრუნება
(ა) მანერა : თავისებურება
(ბ) ლატარია : შემთხვევითობა
(გ) მედალი : დამსახურება
(დ) ეფექტი : შთაბეჭდილება
წინადადებების შევსება
ამ სახის დავალებებში მოცემულია წინადადებები, რომლებშიც რამდენიმე სიტყვაა
გამოტოვებული. გამოტოვებული სიტყვები წინადადებაში ხაზებით არის აღნიშნული.
ერთი ხაზი ზოგჯერ ერთ სიტყვას გულისხმობს, ზოგჯერ კი _ რამდენიმეს.
სავარაუდო პასუხთა ყოველ ვარიანტში მოცემულია სიტყვათა ჯგუფი, რომლის
ნაწილები ერთმანეთისგან დახრილი ხაზებითაა (/) გამიჯნული. აირჩიეთ პასუხის ის
ვარიანტი, რომლის თითოეული ნაწილის თანმიმდევრულად ჩასმა შესაბამის
გამოტოვებულ ადგილებში აზრობრივად გამართულ წინადადებას მოგვცემს.
10. თუ არაბულ პოეზიაში ქალი _____ იქნება შედარებული, არ გეგონოთ, თითქოს
პოეტს _____ ჰქონდეს მიზნად. ბედუინისთვის ____ უფრო ძვირფასი ამქვეყნად _____
არსებობს. მთარგმნელმა ეს მეტაფორა სიტყვასიტყვით რომ თარგმნოს, აბსურდი
გამოუვა.
(ა) ალმასთან ან მარგალიტთან / მისი შეურაცხყოფა / ალმასსა და მარგალიტზე /
ბევრი რამ
(ბ) ცხენთან ან აქლემთან / მისი შეურაცხყოფა / აქლემზე და ცხენზე / არაფერი
(გ) ცხენთან ან აქლემთან / მისთვის ხოტბის შესხმა / აქლემზე და ცხენზე / არაფერი
(დ) ალმასთან ან მარგალიტთან / მისთვის ხოტბის შესხმა / ალმასსა და მარგალიტზე /
არაფერი
4
11. _____ , რომ _____ ქვეყნებს _____ გავლენა მოახდინონ თავიანთ ბევრად უფრო
_____ რეალურ თუ პოტენციურ მოკავშირეებზე.
(ა) კანონზომიერია / ძლიერ, აგრესიულ / არ შეუძლიათ რაიმე / სუსტ
(ბ) პარადოქსად შეიძლება მოგვეჩვენოს / პატარა, სუსტ / არ შეუძლიათ რაიმე / ძლიერ
(გ) არაკანონზომიერია / ძლიერ, აგრესიულ / შეუძლიათ დიდი / სუსტ
(დ) პარადოქსად შეიძლება მოგვეჩვენოს / პატარა, სუსტ / შეუძლიათ დიდი / ძლიერ
12. ჩვენ _____ განვასხვავებთ მოვლენათა კლასებს ერთმანეთისგან, _____ ამ კლასების
ცალკეულ წევრთა თავისებურებებს _____ : ჩვენ კარგად ვარჩევთ ეკალს ვარდისგან,
მაგრამ განა ასევე ცხადად _____ იმას, რაც ყოველ ეკალს განარჩევს ყველა დანარჩენი
ეკლისგან და ყოველ ვარდს _ სხვა ვარდებისგან?
(ა) ძნელად / ხოლო თვით / ადვილად ვამჩნევთ / ვხედავთ
(ბ) ადვილად / ანალოგიურად, / ვერ ვამჩნევთ / არ ვხედავთ
(გ) ძნელად / ანალოგიურად, / ადვილად ვამჩნევთ / არ ვხედავთ
(დ) ადვილად / ხოლო თვით / ვერ ვამჩნევთ / ვხედავთ
13. მანერასა და სტილს შორის ის _____ , რომ სტილი _____ , მანერა კი _____ ,
უფრო _____ შედეგი.
(ა) განსხვავებაა / ვარჯიშისა და გაწაფვის მაჩვენებელია / გარეგანი მოვლენაა /
დაოსტატებისა და წვრთნის
(ბ) მსგავსებაა / განცდებისა თუ განწყობილებათა გარეგნული გამოხატულებაა /
შინაგანი მოვლენაა / ვარჯიშისა და გაწაფვის
(გ) განსხვავებაა / განცდებისა თუ განწყობილებათა მთელი შინაგანი ორგანიზაციის
გამოვლინებაა / გარეგანი მოვლენაა / ვარჯიშისა და გაწაფვის
(დ) მსგავსებაა / ვარჯიშისა და გაწაფვის მაჩვენებელია / გარეგანი მოვლენაა / ფიქრისა
და თვითგამოხატვის
5
ლოგიკა
ამ სახის დავალებები განსხვავდება ერთმანეთისგან წინასწარი მონაცემებისა და
გამოსატანი დასკვნების თვალსაზრისით. ამიტომ განსაკუთრებული ყურადღება მიაქციეთ
შეკითხვას, რომელიც ახლავს თითოეულ დავალებას, და მოცემული ვარიანტებიდან
აირჩიეთ შესაბამისი პასუხი.
ზოგიერთ შეკითხვაზე პასუხის გაცემას გაგიადვილებთ მონაცემების გამოსახვა
ნახაზის ფორმით.
14. მოცემულია:
• ჭიამაია უფრო ზრუნავს ტყის ეკოსისტემაზე, ვიდრე კოდალა
• ჭიამაია პატარა მწერია
• კოდალა ტყის ფრინველია
ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი დებულება გამომდინარეობს ამ მონაცემებიდან?
(ა) ზოგიერთი პატარა მწერი უფრო ზრუნავს ტყის ეკოსისტემაზე, ვიდრე ზოგიერთი
ტყის ფრინველი
(ბ) ზოგიერთი პატარა მწერი ყველა ტყის ფრინველზე უფრო მეტად ზრუნავს ტყის
ეკოსისტემაზე
(გ) პატარა მწერები უფრო ზრუნავენ ტყის ეკოსისტემაზე, ვიდრე ტყის ფრინველები
(დ) ნებისმიერი პატარა მწერი ზოგიერთ ტყის ფრინველზე უფრო მეტად ზრუნავს ტყის
ეკოსისტემაზე
15. მოცემულია ორი დებულება:
• ჩვენი სკოლის არც ერთი მეათეკლასელი არ იცნობს თბილისის `დინამოს~ არც
ერთ ფეხბურთელს
• ჩვენი სკოლის ყველა მეათეკლასელი იცნობს ჩვენივე სკოლის ყველა
მეცხრეკლასელს
გამოიტანეს დასკვნა:
თბილისის `დინამოს~ არც ერთი ფეხბურთელი არ იცნობს ჩვენი სკოლის არც ერთ
მეცხრეკლასელს.
ეს დასკვნა:
(ა) გამომდინარეობს ორივე დებულებიდან, მაგრამ არ გამომდინარეობს არც ერთიდან
ცალ-ცალკე
(ბ) გამომდინარეობს თითოეული დებულებიდან ცალ-ცალკე
(გ) გამომდინარეობს მხოლოდ ერთ-ერთი დებულებიდან
(დ) არ გამომდინარეობს მოცემული დებულებებიდან
6
16. რესტორნის მენეჯერმა შეამჩნია, რომ მუდმივი კლიენტების უმრავლესობა ირჩევდა იმ
მაგიდებს, რომლებსაც D ოფიციანტი ემსახურებოდა. მენეჯერმა ეს ახსნა D ოფიციანტის
კლიენტებთან მოქცევის განსაკუთრებული მანერით.
ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი მატებს დამაჯერებლობას მენეჯერის ამ ვარაუდს?
(ა) რესტორანი ქალაქის გარეუბანში მდებარეობდა და ამიტომ მის მუდმივ კლიენტთა
რაოდენობა მეტად მცირე იყო
(ბ) თავაზიანობა და კლიენტთა ხარისხიანი მომსახურება _ რესტორნის ოფიციანტთა
მთავარი სამოქმედო სტრატეგია იყო
(გ) მაგიდები, რომლებსაც ემსახურებოდა D ოფიციანტი, ორკესტრისგან მოშორებულ
ადგილას იყო განლაგებული, საიდანაც მთელი ქალაქი ჩანდა
(დ) D ოფიციანტი, დანარჩენებისგან განსხვავებით, მომსახურების სხვადასხვა სტრატეგიას
მიმართავდა, იმისდა მიხედვით, თუ ვინ იყო მისი კლიენტი
17. მოცემულია:
• მხოლოდ მიზანდასახული ადამიანები შეიძლება იყვნენ წარმატებულნი
• მხოლოდ წარმატებული ადამიანები იმსახურებენ სხვათა პატივისცემას
ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი გამომდინარეობს ამ დებულებებიდან?
(ა) ყველა ადამიანი, რომელიც სხვათა პატივისცემას იმსახურებს, მიზანდასახულია
(ბ) არ არსებობენ მიზანდასახული ადამიანები, რომლებიც სხვათა პატივისცემას არ
იმსახურებენ
(გ) ყველა მიზანდასახული ადამიანი წარმატებულია
(დ) არსებობენ წარმატებული ადამიანები, რომლებიც მიზანდასახულნი არ არიან
18. მოცემულია:
• ნინო სწავლობს სამხატვრო სკოლაში და თხილამურებითაც კარგად სრიალებს
ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი უნდა ავირჩიოთ მეორე წანამძღვრად, რომ შევძლოთ
დავასკვნათ:
• არსებობენ სამხატვრო სკოლის მოსწავლეები, რომლებიც თხილამურებითაც კარგად
სრიალებენ და თეატრშიც ხშირად დადიან
(ა) სამხატვრო სკოლის ზოგიერთი მოსწავლე თეატრში ხშირად არ დადის
(ბ) არ არსებობს სამხატვრო სკოლის მოსწავლე, რომელიც თეატრში ხშირად არ დადის
(გ) სამხატვრო სკოლის ზოგიერთი მოსწავლე, რომელიც თეატრში ხშირად არ დადის,
თხილამურებით კარგად სრიალებს
(დ) სამხატვრო სკოლის მოსწავლეები, რომლებიც თხილამურებით კარგად ვერ სრიალებენ,
თეატრში ხშირად დადიან
7
წაკითხული ტექსტის გააზრება
ყურადღებით წაიკითხეთ და გაიაზრეთ ტექსტი. თითოეული შეკითხვის სავარაუდო
პასუხებიდან აირჩიეთ ის ვარიანტი, რომელიც მართებულია მოცემული ტექსტის მიხედვით.
ადამიანის ერთ-ერთი შემეცნებითი უნარის _ ყურადღების მეცნიერული
შესწავლისას მნიშვნელოვანია იმის გარკვევა, თუ რა აღძრავს ყურადღებას და რა
წარმართავს მას ამა თუ იმ მიმართულებით. ყურადღება ყოველთვის გარკვეული ქცევის
პროცესშია ჩართული, როგორც მისი აუცილებელი პირობა, ხოლო ქცევა ამა თუ იმ
მოთხოვნილების დაკმაყოფილებას ემსახურება. ამიტომ ყურადღების გამომწვევ ძირითად
ფაქტორად მოთხოვნილებას მიიჩნევენ. განასხვავებენ ყურადღების აქტიურ და უნებლიე
ფორმებს. აქტიურ ყურადღებაზე მაშინ საუბრობენ, როდესაც ადამიანი განზრახ
მიმართავს ყურადღებას გარკვეულ ობიექტზე. ყურადღების იმპულსური, უნებლიე ფორმა
კი სუბიექტის მიზნებსა და მისწრაფებებზე არაა დამოკიდებული. ზოგიერთი ფაქტორი
ყურადღებას ჩვენდა უნებურად აღძრავს. თუმცა, ეს ფაქტორები მაინც უკავშირდება
ჩვენს მოთხოვნილებებს _ მათ თითქმის ყოველთვის თან სდევს ისეთი მოვლენა,
რომელიც, შესაძლოა, საფრთხის შემცველი იყოს ცოცხალი არსებისთვის, ან კიდევ
სასარგებლო. მაშასადამე, ყოველივე ამის შემჩნევა და სათანადოდ რეაგირება მის
მოთხოვნილებას წარმოადგენს.
უნებლიე ყურადღების გამომწვევ ფაქტორთაგან, უპირველეს ყოვლისა, აღსანიშნავია
გარემოდან მიღებული შთაბეჭდილების ინტენსივობა. ამიტომაა, რომ სიგნალად,
ჩვეულებრივ, ძლიერ ხმას (ზარი, სირენა და ა.შ.) იყენებენ. ინტენსიურ შთაბეჭდილებებს
შეიძლება მივაკუთვნოთ, აგრეთვე, ობიექტთა სიმრავლე ან სიდიდე. ცნობილია, რომ დიდი
ობიექტი უფრო იქცევს ჩვენს ყურადღებას, ვიდრე პატარა. რეკლამის ფსიქოლოგიაში ამ
გარემოებას დიდი ხანია ითვალისწინებენ და ერთგვარი კანონის მნიშვნელობასაც ანიჭებენ,
რომელიც აისახება ფორმულაში: ყურადღების მიზიდვის ძალა პლაკატის ზედაპირის
ფართობის პროპორციულად იზრდება. ჩვენს ყურადღებას ადვილად იქცევს ობიექტთა
ისეთი მახასიათებლებიც, როგორებიცაა მკვეთრი ფერი, სპეციფიკური სუნი.
უნებლიე ყურადღების გამომწვევ ფაქტორად მიიჩნევენ, აგრეთვე, ცვლილებას _
არსებული თუ ჩვეულებრივი მდგომარეობის შეცვლას. მაგალითად, მეწისქვილეს მაშინვე
გაეღვიძება, როგორც კი ღამე წისქვილი გაჩერდება. მას ხმაურის დროს სძინავს და
სწორედ ხმაურის შეწყვეტა აღვიძებს. ცვლილება ძალზე ფართო ცნებაა. მაგალითად,
მოძრაობასაც, როგორც ადგილმდებარეობის შეცვლას, ცვლილების ერთ-ერთ შემთხვევად
განიხილავენ და მას ყურადღების გამომწვევ ფაქტორად მიიჩნევენ. ხშირად ცხოველები
ინსტინქტურად უძრავად ჩერდებიან ერთ ადგილას, რათა შეუმჩნეველნი დარჩნენ
მტრისთვის ან მსხვერპლისთვის.
როდესაც არსებულ სიტუაციაში ჩნდება ახალი, უცნობი, მოულოდნელი, უჩვეულო
მოვლენა თუ ობიექტი, ხდება ერთგვარი ცვლილება და ჩვენ ყურადღებას მისკენ მივმართავთ.
მაგრამ ყურადღების გამომწვევი არანაკლებ ძლიერი ფაქტორი შეიძლება იყოს საწინააღმდეგო
გარემოებაც _ ნაცნობი, ჩვეული. საკმარისია უცნობ საზოგადოებაში ერთი ნაცნობი
აღმოჩნდეს, რომ, უპირველეს ყოვლისა, მას შევამჩნევთ. ამ მაგალითს თუ დავუკვირდებით,
არსებითად, აქაც ცვლილების ნიშნებს დავინახავთ. მართლაც, უცნობთა შორის ნაცნობი
იგივეა, რაც ნაცნობთა შორის უცნობი: საერთო შთაბეჭდილებას უმრავლესობა ქმნის, ხოლო
ამ უმრავლესობისგან განსხვავებულ ობიექტს _ ნაცნობი იქნება ის თუ უცნობი _ საერთო
შთაბეჭდილებაში სიახლე შეაქვს. სწორედ ასევე, მოსალოდნელიცა და მოულოდნელიც
ერთნაირად იქცევს ყურადღებას, იმიტომ, რომ ორივე რაღაც ახალს ნიშნავს _ იმას, რაც
აქამდე არ იყო და მხოლოდ ახლა გაჩნდა. როდესაც ვინმეს ველოდებით, კართან უმნიშვნელო
ხმაურიც კი საკმარისია, რომ იმწამსვე მივაქციოთ მას ყურადღება.
8
19. I აბზაცში მოცემული ფრაზა _ `ყურადღება ყოველთვის გარკვეული ქცევის
პროცესშია ჩართული, როგორც მისი აუცილებელი პირობა~ _ გულისხმობს, რომ
ყურადღება:
(ა) ემსახურება ამა თუ იმ ქცევის წარმართვას გარკვეული მიმართულებით
(ბ) უზრუნველყოფს ამა თუ იმ მოთხოვნილების დაკმაყოფილებაზე მიმართული
აქტივობის განხორციელებას
(გ) ქმნის ამა თუ იმ მოთხოვნილების დაკმაყოფილებისათვის აუცილებელ ყველა პირობას
(დ) განაპირობებს ამა თუ იმ ქცევის აღძვრასა და განხორციელებას
20. ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი წინადადება არ შეიძლება იყოს მართებული?
(უპასუხეთ II აბზაცის მიხედვით)
(ა) რაც უფრო მკვეთრი სურნელი აქვს ყვავილს, მით უფრო მოსალოდნელია, რომ ის
მიიზიდავს ჩვენს ყურადღებას
(ბ) რაც ნაკლებ კონტრასტულია საგნის ფერი სხვა ობიექტების ფონზე, მით უფრო
მოსალოდნელია, რომ ის არ მიიზიდავს ჩვენს ყურადღებას
(გ) რაც უფრო მეტი წიგნია თაროზე, მით უფრო მოსალოდნელია, რომ ის მიიზიდავს
ჩვენს ყურადღებას
(დ) რაც უფრო მცირე ზომისაა ობიექტი, მით ნაკლებ მოსალოდნელია, რომ ის არ
მიიზიდავს ჩვენს ყურადღებას
21. ქვემოთ ჩამოთვლილია ყურადღების გამომწვევი ფაქტორები და მათი მაგალითები:
I. შთაბეჭდილების ინტენსივობა
II. მოულოდნელობა
III. მოძრაობა
A. სხვადასხვა ფერის კუბურებს შორის სამი წლის ბავშვმა წითელი აირჩია
B. სტუდენტი ხელს სწევს პედაგოგის შეკითხვაზე პასუხის გასაცემად
ჩ. ღრმად ჩაძინებულ ადამიანს მაღვიძარას ხმაზე გამოეღვიძა
D. ფეხით მოსიარულე უმალ ჩერდება წინ მიმავალი ადამიანის წაბორძიკებისას
რომელ ფაქტორებს შეესაბამება ეს მაგალითები, ანუ პასუხის ვარიანტებიდან რომელია
მართებული?
(ა) I _ A და ჩ, II _ D, III _ B
(ბ) I _ A და D, II _ B, III _ ჩ
(გ) I _ A, II _ B და ჩ, III _ D
(დ) I _ B, II _ ჩ და D, III _ A
9
22. წისქვილის ხმაურის შეწყვეტისას მეწისქვილეს ეღვიძება. ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან
რომელია ამ ფაქტის მართებული ახსნა?
(ა) ხმაურის შეწყვეტა შეიძლება იყოს არასასურველი მოვლენის სიგნალი, რომლის
შემჩნევა მეწისქვილის მოთხოვნილებას წარმოადგენს
(ბ) ხმაურის შეწყვეტა არღვევს მეწისქვილის ძილის ჩვეულ რეჟიმს, ამ რეჟიმის
უცვლელად შენარჩუნება კი მეწისქვილის მოთხოვნილებას წარმოადგენს
(გ) წისქვილის მუშაობის შეწყვეტა გარემო პირობების ცვლილებაზე მიანიშნებს და ახალ
ვითარებასთან შეგუებას განაპირობებს
(დ) წისქვილის მუშაობის შეწყვეტა შეიძლება საშიშროების მაუწყებელი სიგნალი იყოს,
რომელიც არღვევს წლების განმავლობაში დამკვიდრებულ მუშაობის რეჟიმს
23. ცხოველები ინსტინქტურად უძრავად ჩერდებიან ერთ ადგილზე, რადგან:
(ა) უძრავად ერთ ადგილზე ყოფნა მტრისგან თავის დაცვის ძირითადი საშუალებაა
(ბ) მტაცებლები მხოლოდ მოძრავ ობიექტზე ნადირობენ
(გ) მტაცებლები მხოლოდ ჩასაფრებით ახერხებენ რაიმეს მონადირებას
(დ) ზოგიერთი ცხოველის ყურადღებას მოძრავი ობიექტი იქცევს
24. ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელშია ახსნილი ყურადღების გამომწვევი ერთ-ერთი
ფაქტორის მოქმედების მექანიზმი? (უპასუხეთ ბოლო აბზაცის მიხედვით)
(ა) როდესაც არსებულ სიტუაციაში ჩნდება უცნობი, მოულოდნელი, უჩვეულო მოვლენა
თუ ობიექტი, ჩვენ ყურადღებას მისკენ მივმართავთ
(ბ) საერთო შთაბეჭდილებას უმრავლესობა ქმნის, ხოლო ამ უმრავლესობისგან
განსხვავებულ ობიექტს საერთო შთაბეჭდილებაში სიახლე შეაქვს
(გ) როდესაც ვინმეს ველოდებით, კართან უმნიშვნელო ხმაურიც კი საკმარისია, რომ
იმწამსვე მივაქციოთ მას ყურადღება
(დ) საკმარისია უცნობ საზოგადოებაში ერთი ნაცნობი აღმოჩნდეს, რომ, უპირველეს
ყოვლისა, მას შევამჩნევთ
25. რა არის მოცემული ტექსტის დანიშნულება?
(ა) გამოკვეთოს ყურადღების მნიშვნელობა ადამიანის აქტივობაში, განსაზღვროს
ყურადღების ორი ძირითადი ფორმის ურთიერთმიმართება
(ბ) დაახასიათოს ყურადღების, მოთხოვნილებისა და ქცევის ურთიერთკავშირი,
გააანალიზოს ყურადღების გამომწვევი ყველა ძირითადი ფაქტორი
(გ) გაგვაცნოს ყურადღების ორი ფორმა, განიხილოს ერთ-ერთი მათგანის გამომწვევი
ძირითადი ფაქტორები
(დ) დაასაბუთოს ყურადღების შესწავლის მნიშვნელობა, აღწეროს ყურადღების
მოქმედების მექანიზმები
10
ანალოგიები
ამ სახის დავალებებში მოცემულია მუქი შრიფტით გამოკვეთილი ორი სიტყვა,
რომელთა მნიშვნელობებს შორის არსებობს გარკვეული მიმართება. მათ გასწვრივ
მოცემულია სიტყვა, რომელსაც სავარაუდო პასუხებიდან უნდა შეუსაბამოთ ერთ-ერთი
ვარიანტი, ისე, რომ მიღებულ წყვილში სიტყვათა მნიშვნელობებს შორის მიმართება
გამუქებულ სიტყვათა ურთიერთმიმართების მსგავსი (ანალოგიური) იყოს. პასუხის
არჩევისას გაითვალისწინეთ წყვილებში სიტყვათა თანმიმდევრობა.
26. ორატორი : მკაფიო იუმორისტი :
(ა) რეალისტური
(ბ) ორიგინალური
(გ) კომიკური
(დ) სარკასტული
27. გართობა : კარნავალი ინფორმირება :
(ა) აპრობაცია
(ბ) პრეზენტაცია
(გ) დისკუსია
(დ) ტრანსლაცია
28. ცვლილება : სტაბილური მონოტონურობა :
(ა) მრავალფეროვანი
(ბ) მუდმივი
(გ) მყარი
(დ) კომპლექსური
29. ზემოქმედება : რეაგირება სიკეთე :
(ა) სათნოება
(ბ) გულისხმიერება
(გ) მადლიერება
(დ) ქველმოქმედება
30. თეთრი დათვი : პინგვინი ვარსკვლავი :
(ა) მნათობი
(ბ) პლანეტა
(გ) ორბიტა
(დ) მეტეორიტი
31. ყური : მელოდიური თვალი :
(ა) მკრთალი
(ბ) მახვილი
(გ) დაკვირვებული
(დ) აღქმული
11
წინადადებების შევსება
ამ სახის დავალებებში მოცემულია წინადადებები, რომლებშიც რამდენიმე სიტყვაა
გამოტოვებული. გამოტოვებული სიტყვები წინადადებაში ხაზებით არის აღნიშნული.
ერთი ხაზი ზოგჯერ ერთ სიტყვას გულისხმობს, ზოგჯერ კი _ რამდენიმეს.
სავარაუდო პასუხთა ყოველ ვარიანტში მოცემულია სიტყვათა ჯგუფი, რომლის
ნაწილები ერთმანეთისგან დახრილი ხაზებითაა (/) გამიჯნული. აირჩიეთ პასუხის ის
ვარიანტი, რომლის თითოეული ნაწილის თანმიმდევრულად ჩასმა შესაბამის
გამოტოვებულ ადგილებში აზრობრივად გამართულ წინადადებას მოგვცემს.
32. ჩვენ გარშემო არსებულ მრავალგვარ საგანთა თუ მოვლენათა შორის _____ ,
რომელიც ჩვენთვის _____ ; ეს ინტერესი პრაქტიკული მოთხოვნილების სახით
გვევლინება. ამ უკანასკნელისთვის _____ ინდივიდუალური ბუნება, მისთვის საგანთა
მხოლოდ ის _____ , რომელიც ჩვენს მოთხოვნილებას აკმაყოფილებს.
(ა) ზოგჯერ ისეთს ვერ ვამჩნევთ / განსაკუთრებით საინტერესოა / მნიშვნელოვანია
ყოველი საგნისა და მოვლენის / მხარეა არაარსებითი
(ბ) ვერ ვამჩნევთ ისეთს / არაა საინტერესო / მნიშვნელოვანია ყოველი საგნისა და
მოვლენის / მხარე არაა არსებითი
(გ) მხოლოდ ისეთს ვამჩნევთ / განსაკუთრებით საინტერესოა / სრულიად უმნიშვნელოა
საგანთა და მოვლენათა / მხარეა არსებითი
(დ) ხშირად ისეთსაც ვამჩნევთ / არაა საინტერესო / სრულიად უმნიშვნელოა საგანთა
და მოვლენათა / მხარეა არსებითი
33. განვითარების ცნება ლოგიკურად შეიცავს _____ შესაძლებლობას, განსაკუთრებით
მაშინ, როდესაც იგი მხოლოდ _____ მთელ სამყაროში მიმდინარე პროცესებს ეხება.
თუმცა, ასეთი _____ იქ, სადაც ენერგიისა და ნივთიერების რაოდენობა იმთავითვე
_____ .
(ა) დაუსრულებლობის / ერთ განსაზღვრულ მოვლენას კი არა, / დაუსრულებლობა
შეუძლებელია / განსაზღვრულია
(ბ) დასრულებულობის / ერთ განსაზღვრულ მოვლენას და არა / დასრულებულობა
შეუძლებელია / განსაზღვრულია
(გ) დაუსრულებლობის / ერთ განსაზღვრულ მოვლენას და არა / დაუსრულებლობა
შეუძლებელია / განსაზღვრული არაა
(დ) დასრულებულობის / ერთ განსაზღვრულ მოვლენას კი არა, / დასრულებულობა
შესაძლებელია მხოლოდ / განსაზღვრული არაა
12
34. მდინარე ხმელეთის სხვადასხვა ნაწილს ერთმანეთისგან ყოფს. მით უფრო ყოფს მათ
ზღვა და ამიტომ მიჩვეულნი ვართ, წყალი გამყოფ ფაქტორად მივიჩნიოთ. _____ ,
არაფერი ისე _____ . გამყოფი მხოლოდ _____ . მაგალითად, ხმელთაშუა ზღვამ
მხოლოდ იმიტომ _____ ანტიკური სამყაროს ცენტრი გამხდარიყო, რომ _____ .
(ა) ამასთან / დამაახლოებელი არ არის ადამიანებისთვის, როგორც ხმელეთი / წყალია /
შეძლო / უამრავ კუნძულს აკავშირებდა კონტინენტურ საბერძნეთთან
(ბ) თუმცა / დამაშორებელი არ არის ადამიანებისთვის, როგორც წყალი / მთიანეთია /
ვერ შეძლო / იგი ზღვა იყო
(გ) თუმცა / დამაახლოებელი არ არის ადამიანებისთვის, როგორც წყალი / მთიანეთია /
შეძლო / იგი ზღვა იყო
(დ) ამასთან / დამაშორებელი არ არის ადამიანებისთვის, როგორც ხმელეთი / წყალია /
ვერ შეძლო / უამრავ კუნძულს აკავშირებდა კონტინენტურ საბერძნეთთან
35. ადამიანის ცხოვრება გარეშე დამკვირვებლისთვის დაფარულია. სხვა სიტყვებით რომ
ვთქვათ, _____ დაიყვანება იმაზე, რაც _____ დაკვირვებისას. _____ , ის, _____
ნაწილი.
(ა) ჩემი ცხოვრება არ / თქვენ შეძელით დაგენახათ გარედან / შესაბამისად / რასაც
თქვენ ხედავთ, მთელი ჩემი ცხოვრებაა და არა მისი
(ბ) თქვენი ცხოვრება არ / მე შევძელი დამენახა გარედან / პირიქით / რასაც მე ვხედავ,
თქვენი ცხოვრება კი არაა, არამედ ჩემი ცხოვრების
(გ) ჩემი ცხოვრება / თქვენ შეძელით დაგენახათ გარედან / აქედან გამომდინარე / რასაც
თქვენ ხედავთ, მთელი ჩემი ცხოვრებაა და არა მისი
(დ) თქვენი ცხოვრება / მე შევძელი დამენახა გარედან / მიუხედავად ამისა / რასაც მე
ვხედავ, თქვენი ცხოვრება კი არაა, არამედ ჩემი ცხოვრების
36. შექსპირის სონეტების მთელ ციკლს ლაიტმოტივად გასდევს _____ . მის მიერ
აღიარებული ფორმულა _ ` _____ , რაც ბუნებრივია~ _ _____ საკარო პოეზიისთვის
შემუშავებული პოეტიკისა და ესთეტიკური _____ .
(ა) ხელოვნურობისადმი ერთგვარი სწრაფვა / ცუდია ის, / გულისხმობდა / ნორმების
უარყოფას
(ბ) ყოველგვარი ხელოვნურობის უარყოფა / კარგია ის, / ამკვიდრებდა / ნორმებისადმი
მორჩილებას
(გ) ხელოვნურობისადმი ერთგვარი სწრაფვა / ცუდია ის, / უპირისპირდებოდა /
ნორმების დაცვას
(დ) ყოველგვარი ხელოვნურობის უარყოფა / კარგია ის, / მიმართული იყო / ნორმების
წინააღმდეგ
13
37. ორი მოვლენის მრავალჯერ ერთდროულად _____ განაპირობებს მათ შორის
ასოციაციის დამყარებას, თუკი ეს კავშირი _____ პიროვნებაში. _____ აღქმული
მოვლენა პიროვნებამ _____ , ასეთი რამ _____ გადაიქცევა.
(ა) აღქმაც ვერ / ვერ ნახავს ვერავითარ ანარეკლს / და, პირიქით, თუკი ორი თუნდაც
ერთხელ ერთდროულად / რაიმე მხრივ მნიშვნელოვნად განიცადა / მტკიცე
ასოციაციად
(ბ) აღქმა / რაიმე ნიშნით აღიბეჭდა / ანალოგიურად, თუკი ორი თუნდაც ერთხელ
ერთდროულად / მნიშვნელოვნად არ მიიჩნია / მტკიცე ასოციაციად
(გ) აღქმაც ვერ / ვერ ნახავს ვერავითარ ანარეკლს / და, პირიქით, თუკი ორი
ერთმანეთისგან დამოუკიდებლად / რაიმე მხრივ მნიშვნელოვნად არ მიიჩნია / მტკიცე
ასოციაციად ვერ
(დ) აღქმა / რაიმე ნიშნით აღიბეჭდა / ანალოგიურად, თუკი ორი ერთმანეთისგან
დამოუკიდებლად / მნიშვნელოვნად მიიჩნია / მტკიცე ასოციაციად ვერ
ლოგიკა
ამ სახის დავალებები განსხვავდება ერთმანეთისგან წინასწარი მონაცემებისა და
გამოსატანი დასკვნების თვალსაზრისით. ამიტომ განსაკუთრებული ყურადღება მიაქციეთ
შეკითხვას, რომელიც ახლავს თითოეულ დავალებას, და მოცემული ვარიანტებიდან
აირჩიეთ შესაბამისი პასუხი.
ზოგიერთ შეკითხვაზე პასუხის გაცემას გაგიადვილებთ მონაცემების გამოსახვა
ნახაზის ფორმით.
38. გოგონას ხელში ყვავილები უჭირავს, რომელთა შორის არის ვარდი, ზამბახი და
ტიტა. ცნობილია, რომ ამ ყვავილებიდან:
• მხოლოდ ორი არ არის ვარდი
• მხოლოდ ორი არ არის ზამბახი
• მხოლოდ ორი არ არის ტიტა
რამდენი ყვავილი უჭირავს გოგონას?
(ა) 3
(ბ) 4
(გ) 5
(დ) მონაცემები არაა საკმარისი ამ კითხვაზე პასუხის გასაცემად
14
39. ერთმანეთისგან დამოუკიდებლად ჩატარდა ორი კვლევა იმის დასადგენად, თუ
რამდენად ხშირად დადიან თეატრში სტუდენტები. კვლევების შედეგები მნიშვნელოვნად
განსხვავდებოდა ერთმანეთისგან: პირველი კვლევის თანახმად, სტუდენტები, საშუალოდ,
თვეში ერთხელ მაინც მიდიან თეატრში, ხოლო მეორე კვლევის მიხედვით, ეს მაჩვენებელი
ორჯერ უფრო ნაკლებია.
ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი ფაქტით შეიძლება აიხსნას ეს განსხვავება?
(ა) ორივე კვლევაში მონაწილეობდნენ სხვადასხვა უმაღლესი სასწავლებლის სტუდენტი
გოგონები და ვაჟები
(ბ) პირველი კვლევის მონაწილეები იმავდროულად სხვა კვლევაშიც მონაწილეობდნენ,
რომელიც სტუდენტთა სასწავლო აქტივობას შეეხებოდა
(გ) როგორც პირველ, ასევე, მეორე კვლევაში მონაწილეობდნენ ტექნიკური სპეციალობის
სტუდენტები
(დ) პირველ კვლევაში თეატრში სიარულის სიხშირეს აფასებდნენ თავად სტუდენტები,
ხოლო მეორე კვლევაში _ დამკვირვებლები
40. არდადეგების შემდეგ ირაკლი, სოფო და ანდრო ერთმანეთს უზიარებენ ზაფხულში
წაკითხული წიგნებით მიღებულ შთაბეჭდილებებს. აღმოჩნდა, რომ ყოველმა მათგანმა
წაიკითხა თითო ისეთი ნაწარმოები, რომელიც დანარჩენ ორს არ წაუკითხავს; ამ სამიდან
ყოველმა ორმა წაიკითხა კიდევ თითო ისეთი ნაწარმოები, რომელიც მესამეს არ
წაუკითხავს. და, ბოლოს, კიდევ ერთი ნაწარმოები სამივემ წაიკითხა.
• ირაკლის მიერ წაკითხული ნაწარმოებებიდან ორი იყო დეტექტივი
• სოფოს მიერ წაკითხული ნაწარმოებებიდან სამი იყო დეტექტივი
• ანდროს მიერ წაკითხული ნაწარმოებებიდან კი ოთხი იყო დეტექტივი
სულ რამდენი ნაწარმოები წაიკითხა სამივემ ერთად და მათ შორის რამდენი იყო
დეტექტივი?
(ა) 7, 5
(ბ) 8, 4
(გ) 9, 4
(დ) 10, 5
41. ღამით ცაზე ბავშვებმა კაშკაშა ციური სხეული დაინახეს და ივარაუდეს, რომ ეს
იყო:
1. ვენერა
2. ვენერა ან მარსი
3. მარსი ან იუპიტერი
რომელი პლანეტა დაინახეს ბავშვებმა, თუკი ამ ვერსიებიდან მხოლოდ ერთია ჭეშმარიტი?
(ა) მარსი
(ბ) იუპიტერი
(გ) ვენერა
(დ) მოცემული ინფორმაცია საკმარისი არ არის ამ კითხვაზე პასუხის გასაცემად
15
42. მოცემულია:
• თუ იადონს რაიმე სიამოვნებს, ის კარგად გალობს
• იადონს ძალიან სიამოვნებს, როდესაც ცისარტყელას ხედავს
ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი დებულება გამომდინარეობს ამ წანამძღვრებიდან?
(ა) თუ იადონი ცისარტყელას ვერ ხედავს, კარგად ვერ გალობს
(ბ) თუ იადონი კარგად გალობს, ის ცისარტყელას ხედავს
(გ) თუ იადონი კარგად არ გალობს, ის ცისარტყელას ვერ ხედავს
(დ) თუ იადონი კარგად გალობს, მას რაღაც სიამოვნებს
16
წაკითხული ტექსტის გააზრება
ყურადღებით წაიკითხეთ და გაიაზრეთ ტექსტი. თითოეული შეკითხვის სავარაუდო
პასუხებიდან აირჩიეთ ის ვარიანტი, რომელიც მართებულია მოცემული ტექსტის მიხედვით.
ანტიკურ ხანაში ეჭვი არავის ეპარებოდა, რომ `ილიადა~ და `ოდისეა~ ჰომეროსს
ეკუთვნოდა. XVIII საუკუნეში წარმოიქმნა მთელი მიმართულება, რომელიც ჰომეროსის
პოემათა შექმნას ერთ პოეტს კი არ მიაწერდა, არამედ პოეტ-შემსრულებელთა მთელ
თაობებს. ამ ე. წ. ანალიზური თეორიის დებულებები მეცნიერული არგუმენტების
საფუძველზე უარყო უნიტარისტულმა თეორიამ და დაასაბუთა ტრადიციული
თვალსაზრისი ჰომეროსის ეპოსის ერთიანობის შესახებ. თუმცა, ახლაც ჰყავს მომხრეები
მოსაზრებას, რომ ამ ორ პოემას სხვადასხვა ავტორი ჰყავს.
უახლესი გამოკვლევები, რომლებშიც თანამედროვე სტრუქტურული ანალიზის
მეთოდებია გამოყენებული, ერთხმად ადასტურებს, ერთი მხრივ, თითოეული პოემის
მთლიანობას, მეორე მხრივ, ერთმანეთთან მათ ორგანულ კავშირს. ჰომეროსის ორივე
პოემის, ისევე, როგორც მათი ცალკეული დეტალების, ეპიზოდების, გმირთა სიტყვებისა
თუ სიმღერების (ქებათა*) სტრუქტურა გარკვეულ კანონზომიერებას ემყარება. ეს არის
წრიული კომპოზიციის პრინციპი, რომელიც ჩამოყალიბებულა სახვით ხელოვნებაში
დამკვიდრებული გეომეტრიული სტილის შესაბამისად. ძველი საბერძნეთის ხელოვნებაში
განვითარებული გეომეტრიული სტილი გულისხმობს განსხვავებული დეტალებისა თუ
მოტივების ერთმანეთზე დამოკიდებულებას ან მათ ურთიერთშეთანხმებას. მაგალითად,
წრიულ კომპოზიციაში ორნამენტები და მოტივები ცენტრის მიმართ სიმეტრიულადაა
განლაგებული. გამოსახვის ასეთი ფორმა ბუნებრივი იყო გეომეტრიული ეპოქის (ძვ. წ.
აღ. IX-VIII სს.) ყოველი ბერძენი ხელოვანისთვის და, ალბათ, ტროას ომის**
უზარმაზარ პანორამას ჰომეროსიც ასევე ხედავდა.
`ილიადას~ კომპოზიციური ცენტრია XI-XIII ქებანი, აქედან, წრიული კომპოზიციის
შესაბამისად, ისე მარაოსავით იშლება პოემის ეპიზოდები, რომ პირველ ქებაში,
ტიპოლოგიური თვალსაზრისით, ეპიზოდთა ისეთივე თანმიმდევრობაა, როგორიც მის
საპირისპირო პოლუსზე, ბოლო, XXIV ქებაში; II ქებაში ისეთივეა, როგორიც
ბოლოსწინა, XXIII ქებაში და ა. შ. მაგალითად, პირველი ქება მთავრდება ამ
ეპიზოდებით: აქილევსისა და თეტისის საუბარი, თეტისისა და ზევსის საუბარი, კამათი
ოლიმპოზე. ხოლო XXIV ქება იწყება ტიპოლოგიურად მსგავსი ეპიზოდებით: კამათი
ოლიმპოზე, ზევსისა და თეტისის საუბარი, თეტისისა და აქილევსის საუბარი...
სიმბოლურად ეს ასე შეიძლება გამოისახოს: ნ…ა ბ ც – ც ბ ა…ნ, სადაც ნ არის I ქების
დასაწყისი, ანუ XXIV ქების დასასრული. ეპიზოდთა რიგი I და XXIV სიმღერებში
შებრუნებულია, ისინი, კომპოზიციური ცენტრიდან ერთნაირად დაცილებულნი,
სარკისებურად არიან წარმოდგენილნი. ცხადია, ეპიზოდთა ტიპოლოგიურ მსგავსებაში არ
იგულისხმება მათი შინაარსობრივი იგივეობა: სხვა აქვთ ღმერთებს საკამათო I ქებაში
და სხვა რამეზე დავობენ ისინი XXIV ქებაში.
ყოველივე ეს იმას როდი ნიშნავს, რომ ავტორს წინასწარ ჰქონდა შედგენილი
სათანადო სქემები. ეპოქის მხატვრული აზროვნებისთვის დამახასიათებელი თავისებურება
ორივე პოემაში სპეციფიკური სახით იჩენს თავს. `ოდისეას~ მთელი კომპოზიცია
ფაქტობრივად იმეორებს პოემის კონსტრუირების `ილიადაში~ დადასტურებულ პრინციპებს.
წრიული კომპოზიცია ორივე პოემაში გამჭვირვალედ ჩანს, როცა მას სქემების სახით
წარმოვადგენთ, თუმცა, ოცდარვა საუკუნის განმავლობაში ის შეუმჩნეველი დარჩა
კაცობრიობას. წრიული კომპოზიციის აღმოჩენა თავისთავად ვერაფერს მატებს პოემათა
აღქმას, მკითხველზე ეს პრინციპი გაუცნობიერებლადაც ახდენს გავლენას.
*თითოეული პოემის ტექსტი ალექსანდრიელმა მეცნიერებმა მოგვიანებით დაყვეს 24 ქებად (სიმღერად).
**`ილიადაში~ აღწერილია ტროას ათწლიანი ომის ბოლო დღეები, `ოდისეაში~ კი _ ამ ომის გმირების
დაბრუნება სამშობლოში.
17
43. ჰომეროსის პოემათა შესახებ:
(ა) ანტიკურ ხანაში ერთი აზრი არსებობდა _ `ილიადა~ და `ოდისეა~ ჰომეროსს
ეკუთვნის, თუმცა, მათი საბოლოო ვარიანტები პოეტ-შემსრულებელთა მთელ თაობებს
უნდა მივაწეროთ
(ბ) ანტიკურ წარმოდგენებს მეცნიერული არგუმენტებით ამყარებს უნიტარისტული
თეორია, რომელიც ამ პოემათა ავტორობას სხვადასხვა პოეტს მიაწერს
(გ) დღეს აღარ არსებობს აზრთა სხვადასხვაობა _ უნიტარისტული თეორიის
დამკვიდრების შემდეგ ამ ორი პოემის ავტორობას სხვადასხვა პოეტს არავინ მიაწერს
(დ) არსებობს აზრთა სხვადასხვაობა, თუმცა, დღეს მათ ავტორობას სხვადასხვა თაობის
პოეტ-შემსრულებლებს არავინ მიაწერს
44. ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი არ დასტურდება II აბზაცში?
(ა) `ილიადა~ და `ოდისეა~ წრიული კომპოზიციის საფუძველზეა კონსტრუირებული, რაც
ამ პოემათა ცალკეული სცენებისა თუ პასაჟების კოორდინირებას გულისხმობს
(ბ) `ილიადასა~ და `ოდისეას~ ერთმანეთთან ორგანული კავშირის ერთ-ერთი
განმაპირობებელი ფაქტორი თითოეული მათგანის შინაგანი მთლიანობაა
(გ) ძველი საბერძნეთის გეომეტრიული ხელოვნების ნიმუშები მკაცრად
სტრუქტურირებულია, ემყარება განსხვავებული დეტალებისა თუ მოტივების
ურთიერთშეთანხმების პრინციპს
(დ) ჰომეროსის პოემებში, ისევე, როგორც გეომეტრიული ეპოქის ხელოვნების სხვა
ნიმუშებში, ტექსტის ორგანიზებისას წრიული კომპოზიციის პრინციპების დაცვა
მიგვანიშნებს სისტემურობისკენ სწრაფვაზე
45. რას გულისხმობს ფრაზა: `ტროას ომის უზარმაზარ პანორამას ჰომეროსიც ასევე
ხედავდა~?
(ა) ორივე პოემის ტექსტის ორგანიზება წრიული კომპოზიციის პრინციპს ემყარება და
რადგან ეს პრინციპი თავდაპირველად სახვით ხელოვნებაში დამკვიდრდა, ბუნებრივია,
რომ ტროას ომის მთელ მიმდინარეობას პანორამა _ ხედი ვუწოდოთ
(ბ) ჰომეროსის პოემათა კომპოზიციაში ტროას ომის ეპიზოდები სიმეტრიულადაა
განლაგებული ცენტრის მიმართ, სიტყვა `პანორამა~ კი სწორედ სიმეტრიულობას
გულისხმობს
(გ) ტექსტში სიტყვა `პანორამა~ გადატანითი მნიშვნელობითაა მოყვანილი, რადგან
ჰომეროსი მთელ ომს, თავისი ეპიზოდებითა თუ ეტაპებით, ისე ხედავდა, როგორც
სურათის მთლიან კომპოზიციას
(დ) პოემების კომპოზიცია ეფუძნება განსხვავებული დეტალების ურთიერთშეთანხმებას;
ანალოგიურად, როდესაც პანორამას გადავყურებთ, გარკვეულ ობიექტებს ერთმანეთზე
დამოკიდებულად აღვიქვამთ
18
46. რა ფუნქცია აქვს ტექსტში სიმბოლურ ჩანაწერს _ ნ…აბც – ცბა…ნ ?
ეს გამოსახულება:
(ა) თვალსაჩინოს ხდის პოემის კომპოზიციის საპირისპირო პოლუსების შინაარსობრივ
იდენტურობას
(ბ) წარმოადგენს ანტიკური საბერძნეთის მხატვრულ აზროვნებაში დამკვიდრებული ერთერთი
პრინციპის ილუსტრირებას
(გ) ახდენს პოემის ურთიერთდამოკიდებული ეპიზოდების დიფერენცირებას ტიპოლოგიური
მსგავსების თვალსაზრისით
(დ) აღნიშნავს წრიული კომპოზიციის ათვლის წერტილს, ანუ პოემის კომპოზიციურ
ცენტრს
47. ფრაზა _ `სხვა აქვთ ღმერთებს საკამათო I ქებაში და სხვა რამეზე დავობენ ისინი
ბოლო ქებაში~ _ იმას მიგვანიშნებს, რომ:
(ა) პოემის ერთმანეთისგან დაშორებულ ადგილებში ერთი და იმავე ფორმულის
შეგნებული გამოყენებით პოეტი ხაზს უსვამს პასაჟთა შორის კავშირს
(ბ) როდესაც ეპიზოდები ცენტრის მიმართ წრიულადაა განლაგებული, მაშინ
ტიპოლოგიურ მსგავსებაში შინაარსობრივი იგივეობაც უნდა ვიგულისხმოთ
(გ) სტრუქტურულად მსგავსი წინადადებები მთელ სიტყვაში ან ცალკეული სცენები
მთელ ტექსტში გარკვეული პრინციპით ნაწილდება, მიუხედავად მათი შინაარსის
იგივეობისა თუ სხვაობისა
(დ) რომელიმე გმირის მიერ წარმოთქმული სიტყვა ან პოემის ცალკეული ეპიზოდი
წარმოადგენს გარკვეულ სტრუქტურულ მთლიანობას, რომელთა პირველი და ბოლო
ნაწილები შინაარსობრივად იდენტურია
48. ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი დასკვნა არ შეიძლება იყოს მართებული?
(ა) ჰომეროსი სრულიად ორიგინალურია სიმეტრიის შემქმნელ ელემენტთა შერჩევასა და
მათგან ერთიანი სტრუქტურის კონსტრუირებაში
(ბ) წრიული კომპოზიციის აღმოჩენა თავისთავად ვერაფერს მატებს პოემათა აღქმას,
თუმცა, ამ პრინციპის გაცნობიერება აუცილებელია პოემათა სტრუქტურის კვლევისას
(გ) გეომეტრიული ეპოქის მხატვრული აზროვნებისთვის დამახასიათებელი პრინციპი
ოცდარვა საუკუნის განმავლობაში შეუმჩნეველი დარჩა, თუმცა, ნაწარმოების აღქმის
პროცესში მის გაცნობიერებას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს
(დ) წრიული კომპოზიცია გამჭვირვალეა ჰომეროსის ორივე პოემის ცალკეულ
ეპიზოდებში, ამასთან, ერთ-ერთი პოემის კომპოზიცია ფაქტობრივად იმეორებს
ტექსტის კონსტრუირების მეორე პოემაში დადასტურებულ პრინციპებს
19
49. `ილიადას~ ერთ-ერთი პერსონაჟის სიტყვის სტრუქტურა ამგვარია:
ა `თუ შენ უკვდავთაგანი ხარ ... ~
ბ `მე ვერასოდეს გავბედავ ღმერთებთან შებრძოლებას ... ~
ც `ის ედავებოდა უკვდავ ღმერთებს ... ~
დ ლიკურგეს ამბავი _ პარადიგმა (მაგალითი)
ც1 `ის ყველა უკვდავმა ღმერთმა შეიძულა ... ~
ბ1 `მე არ ვისურვებდი ღმერთებთან შებრძოლებას ... ~
ა1 `თუ შენ მოკვდავთაგანი ხარ ... ~
დ ცენტრის ირგვლივ განთავსებულია ტიპოლოგიურად მსგავსი წინადადებები. მათგან
რომლებია დაწყვილებული მნიშვნელობის მსგავსებისა და რომელი _ პოლარულობის
ნიშნით?
(ა) ა ა1 _ მსგავსების
ბ ბ1 _ პოლარულობის
ც ც1 _ პოლარულობის
(ბ) ა ა1 _ მსგავსების
ბ ბ1 _ მსგავსების
ც ც1 _ პოლარულობის
(გ) ა ა 1 _ პოლარულობის
ბ ბ 1_ პოლარულობის
ც ც 1_ მსგავსების
(დ) ა ა 1_ პოლარულობის
ბ ბ1 _ მსგავსების
ც ც1 _ მსგავსების
50. ქვემოთ დასახელებულია ოთხი თემა, რომლებიც მიმოხილულია ტექსტში:
1. ჰომეროსის პოემათა სტრუქტურული თავისებურებანი
2. გეომეტრიული ეპოქისთვის ნიშანდობლივი მხატვრული აზროვნება
3. `ილიადასა~ და `ოდისეას~ ურთიერთმიმართების საკითხი
4. ჰომეროლოგიის პრობლემები
რომელ აბზაცში ვითარდება, ძირითადად, ესა თუ ის თემა, ანუ პასუხის ვარიანტებიდან
რომელია მართებული?
(ა) 1 _ II აბზაცი, 2 _ IV აბზაცი, 3 _ III აბზაცი; 4 _ I აბზაცი
(ბ) 1 _ III აბზაცი, 2 _ II აბზაცი, 3 _ IV აბზაცი; 4 _ I აბზაცი
(გ) 1 _ II აბზაცი, 2 _ I აბზაცი, 3 _ IV აბზაცი; 4 _ III აბზაცი
(დ) 1 _ III აბზაცი, 2 _ IV აბზაცი, 3 _ I აბზაცი; 4 _ II აბზაცი
21
მათემატიკური ნაწილი
ტესტის მათემატიკურ ნაწილზე მუშაობისას გაითვალისწინეთ:
• ნახაზები, რომლებიც ერთვის ზოგიერთ დავალებას, არაა შესრულებული დავალების
პირობაში მითითებული ზომების ზუსტი დაცვით. ამიტომ მონაკვეთების სიგრძის ან სხვა
სიდიდეების შესახებ დასკვნის გამოტანისას ნუ დაეყრდნობით ნახაზის ზომებს. ყურადღება
გაამახვილეთ დავალების პირობაზე;
• თუ ნახაზზე მოცემული სწორი ხაზის შესახებ ამოცანის პირობაში დამატებით არაფერია
ნათქვამი, მაშინ უნდა ჩათვალოთ, რომ ეს სწორი ხაზი წრფეა ან მისი ნაწილი;
• ტესტში გამოყენებულია რიცხვთა ჩაწერის მხოლოდ ათობითი პოზიციური სისტემა.
მათემატიკური აღნიშვნები და ფორმულები:
1. ნული არც დადებითია და არც უარყოფითი;
1 არ არის მარტივი რიცხვი.
2. პროცენტი: ა რიცხვის კ% არის .
3. ხარისხი: ან = ა · ა · ა · ...· ა (ნ-ჯერ)
ან · ამ = ან + მ
ან : ამ = ან – მ
(ან)მ = ან · მ
4. პროპორცია: თუ , მაშინ ად = ბც.
5. სიჩქარე:
დრო
მანძილი
სიჩქარე =
6. საშუალო არითმეტიკული:
მონაცემთა რაოდენობა
მონაცემთა ჯამი
მონაცემთა საშუალო =
7. ალბათობა: თუ ყველა ელემენტარული
ხდომილობა თანაბრად მოსალოდნელია, მაშინ
ხდომილობის ალბათობა ტოლია ამ ხდომილობის
ხელშემწყობ ელემენტარულ ხდომილობათა
რაოდენობის შეფარდებისა ელემენტარულ
ხდომილობათა საერთო რაოდენობასთან.
თუ ამოცანის პირობაში საწინააღმდეგო არაა
ნათქვამი, ყოველთვის იგულისხმება, რომ ელემენტარული
ხდომილობები თანაბრად მოსალოდნელია.
8. შემოკლებული გამრავლების ფორმულები:
(ა + ბ)2 = ა2 + 2აბ + ბ2
(ა – ბ)2 = ა2 – 2აბ + ბ2
(ა + ბ)(ა – ბ) = ა2 – ბ2
9. ნახაზზე კუთხე შეიძლება
მონიშნული იყოს კუთხის
გვერდებს შორის ჩასმული
პატარა რკალით, მართი კუთხე
კი _ პატარა კვადრატით.
∠A აღნიშნავს A კუთხის სიდიდეს.
10. პარალელური წრფეები:
ორი პარალელური წრფის მესამე
წრფით გადაკვეთისას შიგა ჯვარედინა
კუთხეები ტოლია: α = β.
11. სამკუთხედი:
• სამკუთხედის კუთხეების სიდიდეთა ჯამი
180°-ის ტოლია;
• პითაგორას თეორემა:
მართკუთხა სამკუთხედის
ჰიპოტენუზის სიგრძის
კვადრატი კათეტების სიგრძეთა
კვადრატების ჯამის ტოლია:
AB2 = Aჩ2 + Bჩ2
• სამკუთხედის ფართობი სამკუთხედის
გვერდის სიგრძისა და შესაბამისი სიმაღლის
ნამრავლის ნახევრის ტოლია: .
12. ოთხკუთხედი:
• ოთხკუთხედის კუთხეების სიდიდეთა ჯამი
360°-ის ტოლია;
• მართკუთხედის ფართობი მისი სიგრძისა და
სიგანის ნამრავლის ტოლია: შ = აბ;
• პარალელოგრამის ფართობი მისი გვერდის
სიგრძისა და ამ გვერდის შესაბამისი სიმაღლის
ნამრავლის ტოლია: შ = აჰ.
13. წრე, წრეწირი:
• წრეწირის სიგრძე L მისი
რადიუსის მიხედვით გამოითვლება
ფორმულით: L = 2πრ;
π რიცხვი, მეასედის სიზუსტით, 3,14-ის ტოლია;
• რ რადიუსიანი წრის ფართობი გამოითვლება
ფორმულით: შ = πრ2.
14. მართკუთხა პარალელეპიპედი:
• მართკუთხა პარალელეპიპედის
მოცულობა მისი სიგრძის, სიგანისა და
სიმაღლის ნამრავლის ტოლია: V = აბც;
• კუბის შემთხვევაში: ა = ბ = ც.
22
რაოდენობრივი შედარება
შეადარეთ ერთმანეთს A და B სვეტების უჯრებში მოცემული რაოდენობები.
თუ A სვეტის უჯრაში მოცემული რაოდენობა მეტია B სვეტის შესაბამის უჯრაში
მოცემულ რაოდენობაზე, აირჩიეთ (ა);
თუ B სვეტის უჯრაში მოცემული რაოდენობა მეტია A სვეტის შესაბამის უჯრაში
მოცემულ რაოდენობაზე, აირჩიეთ (ბ);
თუ უჯრებში მოცემული რაოდენობები ტოლია, აირჩიეთ (გ);
თუ მოცემული ინფორმაცია საკმარისი არაა იმის დასადგენად, რომელი რაოდენობაა
მეტი, აირჩიეთ (დ).
A B
51.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
52.
ტოლგვერდა სამკუთხედის პერიმეტრი რომბის პერიმეტრის
ტოლია.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
53. მ = 3ნ
(ა) (ბ) (გ) (დ)
54.
რიცხვების ციფრულ ჩანაწერებში ზოგიერთი ციფრი
კვადრატითაა დაფარული (თითო ციფრი _ თითო
კვადრატით).
(ა) (ბ) (გ) (დ)
55.
პირამიდის წიბოების რაოდენობა მართკუთხა
პარალელეპიპედის წიბოების რაოდენობის ტოლია.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
7
6
11
2 · 13
4
5
3 ·
რომბის გვერდის
სიგრძე
ტოლგვერდა სამკუთხედის
გვერდის სიგრძე
2მ – 7ნ მ – 3ნ
6 8 – 3 7 341
პირამიდის წახნაგების
რაოდენობა 7
23
56.
ნ ნატურალური რიცხვია.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
57.
ტოლდანაყოფებიან სკალაზე მონიშნულია A, B და ჩ
ქალაქების საშუალო წლიურ ტემპერატურათა შესაბამისი
წერტილები. ამასთან, A და B ქალაქების საშუალო
წლიური ტემპერატურები ნახაზზეა მითითებული.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
58.
ზრდის მიხედვით დალაგებული ხუთი რიცხვის მედიანა ამ
რიცხვებიდან შუა რიცხვის ტოლია. მოცემულია ზრდის
მიხედვით დალაგებული ხუთწევრიანი მიმდევრობა,
რომლის მედიანაა 18. ამ მიმდევრობის პირველი წევრი
შეამცირეს 2-ით, ხოლო ბოლო წევრი გაადიდეს 5-ით.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
ამოცანები
59. 4,7 მილიონზე 3-ჯერ მეტია:
(ა) 6 მილიონ 100 ათასი
(ბ) 7 მილიონ 700 ათასი
(გ) 12 მილიონ 700 ათასი
(დ) 13 მილიონ 200 ათასი
(ე) 14 მილიონ 100 ათასი
( )ნ
2
16 · 1 4
1
ჩ ქალაქის საშუალო 14,8°
წლიური ტემპერატურა
მიღებული
მიმდევრობის მედიანა
18
24
60. სამი რიცხვიდან პირველი 6-ით ნაკლებია მეორეზე, ხოლო მესამე რიცხვი ორჯერ
ნაკლებია პირველი და მეორე რიცხვების ჯამზე. რამდენით მეტია მესამე რიცხვი პირველზე?
(ა) 3-ით
(ბ) 6-ით
(გ) 9-ით
(დ) 12-ით
(ე) 15-ით
61. ერთნაირი აგურები ერთმანეთზე ისე დააწყვეს, რომ
ბუხრის საკვამურის მსგავსი ღრუიანი სვეტი გამოვიდა
(იხ. ნახაზი). სულ რამდენი აგური დაუწყვიათ?
(ა) 48
(ბ) 54
(გ) 60
(დ) 72
(ე) 90
62. თუ ·(2ხ 1) ·(7 4ხ) 13
3
13
3 + = − , მაშინ 4ხ =
(ა) 2
(ბ) 4
(გ) 6
(დ) 8
(ე) 10
მონაცემთა ანალიზი
სათხილამურო ტრასაზე მისასვლელად სარგებლობენ საბაგირო გზით, რომლის
მუშაობის ხანგრძლივობა, ჩვეულებრივ, ამინდზეა დამოკიდებული. უამინდობის
შემთხვევაში საბაგირო გზა არ მუშაობს. დიაგრამაზე ტეხილებით შემოსაზღვრულია
არეები, რომლებიც გვიჩვენებს, ნოემბრის რომელ დღეებში და რომელ საათებში
მუშაობდა საბაგირო გზა. მაგალითად, დიაგრამიდან ჩანს, რომ 1 ნოემბერს საბაგირო
გზა მუშაობდა მხოლოდ 11.00 სთ-დან 14.00 სთ-მდე.
25
დიაგრამის მიხედვით უპასუხეთ შემდეგ ოთხ შეკითხვას:
63. რამდენი საათის განმავლობაში მუშაობდა საბაგირო გზა 8 ნოემბერს?
(ა) 6
(ბ) 7
(გ) 8
(დ) 9
(ე) 10
64. ჩამოთვლილთაგან რომელ დღეს შეიძლებოდა გვესარგებლა საბაგირო გზით
17.00 სთ-ზე?
(ა) 6 ნოემბერს
(ბ) 10 ნოემბერს
(გ) 14 ნოემბერს
(დ) 18 ნოემბერს
(ე) 22 ნოემბერს
65. ნოემბერში სულ რამდენი დღე იყო ისეთი, როცა საბაგირო გზა ან არ მუშაობდა,
ან მისი მუშაობის ხანგრძლივობა არ აღემატებოდა 3 საათს?
(ა) 3
(ბ) 5
(გ) 7
(დ) 9
(ე) 11
66. საბაგირო გზით ერთ საათში მაქსიმუმ 500 ადამიანის გადაყვანაა შესაძლებელი.
მგზავრობის საფასური 30 თეთრია. მაქსიმუმ რამდენი ლარი შეიძლება იყოს
14 ნოემბერს საბაგირო გზით მგზავრების გადაყვანით მიღებული შემოსავალი?
(ა) 400
(ბ) 500
(გ) 600
(დ) 700
(ე) 800
26
ამოცანები
67. თამუნა იანვრის ბოლოსწინა პარასკევს
აფრიკაში გაემგზავრა. რომელ იანვარს
გამგზავრებულა თამუნა აფრიკაში (ნახაზზე
მოცემულია ამავე წლის თებერვლის კალენდარი)?
(ა) 20 იანვარს
(ბ) 21 იანვარს
(გ) 22 იანვარს
(დ) 23 იანვარს
(ე) 24 იანვარს
68. K წერტილი ABჩD მართკუთხედის Bჩ გვერდზე
მდებარე ისეთი წერტილია, რომ AB მონაკვეთი BK
მონაკვეთის ტოლია. ∠ჩKD = 55° . რისი ტოლია ∠AKD ?
(ა) 65°
(ბ) 70°
(გ) 75°
(დ) 80°
(ე) 85°
69. ა ისეთი მთელი რიცხვია, რომ 22 − ა > 8 + 4ა . მაქსიმუმ რისი ტოლი
შეიძლება იყოს 0,5ა ?
(ა) 0,5
(ბ) 1
(გ) 1,5
(დ) 2
(ე) 2,5
70. დიტო რიცხვების ჩასაწერად ერთეულებს აღნიშნავდა ნიშნით, ხუთეულებს _
ნიშნით, ხოლო ოცეულებს _ ნიშნით. მაგალითად, რიცხვი 48 დიტოს აღნიშვნებით
ასე ჩაიწერება: . როგორ ჩაიწერება დიტოს აღნიშვნებით
სხვაობის გამოთვლით მიღებული რიცხვი?
(ა)
(ბ)
(გ)
(დ)
(ე)
თებერვალი
ორშაბათი 6 13 20 27
სამშაბათი 7 14 21 28
ოთხშაბათი 1 8 15 22
ხუთშაბათი 2 9 16 23
პარასკევი 3 10 17 24
შაბათი 4 11 18 25
კვირა 5 12 19 26
27
71. კლასის მოსწავლეთაგან ძმა ჰყავს 14 მოსწავლეს, და _ 12 მოსწავლეს, დაც და
ძმაც _ 4 მოსწავლეს, ხოლო ანა და ბექა დედისერთები არიან. სულ რამდენი
მოსწავლეა ამ კლასში?
(ა) 22
(ბ) 24
(გ) 26
(დ) 30
(ე) 32
72. მართკუთხა სამკუთხედიდან, რომლის ერთი კათეტის
სიგრძეა 5 სმ, მეორისა _ 7 სმ, ამოკვეთილია კვადრატი,
რომლის გვერდის სიგრძეა 2 სმ. რამდენი კვადრატული
სანტიმეტრია სამკუთხედის დარჩენილი ნაწილის ფართობი?
(ა) 13,5
(ბ) 20
(გ) 27,5
(დ) 31
(ე) 32,5
73. აკვარიუმში წითელი თევზების რაოდენობა 6-ჯერ მეტია ლურჯი თევზების
რაოდენობაზე, მაგრამ 3-ჯერ ნაკლებია მწვანე თევზების რაოდენობაზე; ვერცხლისფერი
თევზების რაოდენობა 3-ჯერ მეტია თეთრი თევზების რაოდენობაზე, მაგრამ 2-ჯერ
ნაკლებია მწვანე თევზების რაოდენობაზე. რამდენჯერ ნაკლებია თეთრი თევზების
რაოდენობა წითელი თევზების რაოდენობაზე?
(ა) 6-ჯერ
(ბ) 5-ჯერ
(გ) 4-ჯერ
(დ) 3-ჯერ
(ე) 2-ჯერ
74. თუ ა, ბ და ც ერთმანეთისაგან განსხვავებული, 10-ზე ნაკლები ნატურალური
რიცხვებია, მაშინ ა : (4ბ : ც) გამოსახულების უდიდესი მნიშვნელობაა:
(ა) 12
(ბ) 16
(გ) 18
(დ) 20
(ე) 25
75. ქვემოთ მოცემულთაგან რომელი ხუთკუთხედის წვეროების კოორდინატები შეიძლება
იყოს (–3; 0), (–2; 2), (0; 3), (2; –1), (–1; –2)?
(ა) (ბ) (გ) (დ) (ე)
28
რაოდენობრივი შედარება
შეადარეთ ერთმანეთს A და B სვეტების უჯრებში მოცემული რაოდენობები.
თუ A სვეტის უჯრაში მოცემული რაოდენობა მეტია B სვეტის შესაბამის უჯრაში
მოცემულ რაოდენობაზე, აირჩიეთ (ა);
თუ B სვეტის უჯრაში მოცემული რაოდენობა მეტია A სვეტის შესაბამის უჯრაში
მოცემულ რაოდენობაზე, აირჩიეთ (ბ);
თუ უჯრებში მოცემული რაოდენობები ტოლია, აირჩიეთ (გ);
თუ მოცემული ინფორმაცია საკმარისი არაა იმის დასადგენად, რომელი რაოდენობაა
მეტი, აირჩიეთ (დ).
A B
76.
8 კილოგრამ კომბოსტოში და 3 კილოგრამ ჭარხალში
12 ლარი გადაიხადეს.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
77.
( )*-ით აღნიშნულია ფრჩხილებში მოთავსებული
რიცხვების ნამრავლის მნიშვნელობა. მაგალითად,
(2; 0,5; 6)* = 2·0,5·6 = 6 .
ა, ბ და ც _ უარყოფითი რიცხვებია.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
78.
ABჩD მართკუთხედის ფართობია 24 სმ2. M წერტილი
AB გვერდის შუაწერტილია, ხოლო N _ Bჩ გვერდისა.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
79.
ვაჟას ხელფასი 20 %-ით მომატების შედეგად ა ლარით
გაიზარდა, ხოლო სანდროს ხელფასი 25 %-ით დაკლების
შედეგად 2ა ლარით შემცირდა.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
ვაჟას ხელფასი
მომატებამდე
სანდროს ხელფასი
შემცირებამდე
MND სამკუთხედის ფართობი 10 სმ2
(ა; ბ)* · (ბ; ც)* (ა; ბ; ც)*
3 კგ კომბოსტოს და 1 კგ 4 ლარი
ჭარხლის ღირებულება
29
80.
3 ერთნაირი ტრაქტორი 3 საათში ხნავს მიწის ნაკვეთს,
რომლის ფართობია 3 ჰექტარი.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
81.
ნიანგი 5 ტონაზე ნაკლებს იწონის. ნიანგისა და ზვიგენის
წონათა საშუალო არითმეტიკული 8 ტონაზე მეტია.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
82.
წრეწირი, რომლის რადიუსის სიგრძეა რ,
მასზე მდებარე A და B წერტილებით
დაყოფილია ორ რკალად, რომელთაგან
უმცირესის სიგრძეა 0,6რ.
OA და OB რადიუსებით შედგენილი
კუთხის სიდიდე α-ს ტოლია.
(ა) (ბ) (გ) (დ)
ამოცანები
83. ციფრებით: 2, 3 და 4 ჩაწერეს ყველა შესაძლო ნატურალური რიცხვი და ყველა
შესაძლო ათწილადი ისე, რომ ყოველი რიცხვის ჩაწერისას გამოიყენეს სამივე ციფრი,
თითოეული _ მხოლოდ ერთხელ. მიღებული რიცხვებიდან უდიდესი მეტია უმცირესზე:
(ა) 191,7-ით
(ბ) 337,68-ით
(გ) 408,6-ით
(დ) 429,66-ით
(ე) 431,568-ით
α 30°
ზვიგენის წონა 13 ტ
4 ჰექტარი
2 ასეთივე ტრაქტორით
6 საათში მოხნული
ნაკვეთის ფართობი
30
84. თუ ა რიცხვის 90% სამჯერ მეტია ბ-ზე, მაშინ =


(ა) 9
1 1
(ბ) 2,7
(გ) 3
31
(დ) 3
9 1
(ე) 13
85. ნინო მაისურისა და შარვლის ჩაცმას აპირებს. მას აქვს წითელი, თეთრი და ლურჯი
მაისურები და ამავე ფერების სამი შარვალი. ნინო არასოდეს იცვამს ლურჯი და წითელი
ფერის სამოსს ერთად. მაისურისა და შარვლის შეხამების რამდენი შესაძლო ვარიანტი
აქვს ნინოს?
(ა) 5
(ბ) 6
(გ) 7
(დ) 8
(ე) 9
86. ბაღში მსხლის ხე ატმის ხეზე 7 მ-ით მაღალია. ატმის ხის სიმაღლე მსხლის
სიმაღლის 3
1 ნაწილის ტოლია. რას უდრის მსხლის ხის სიმაღლე?
(ა) 7 მ
(ბ) 9,5 მ
(გ) 10,5 მ
(დ) 15 მ
(ე) 21 მ
მონაცემთა ანალიზი
წრიულ დიაგრამაზე მოცემულია, 2004 წელს ერთ-ერთ
ქვეყანაში იმპორტირებული ტვირთის საერთო წონის
რამდენი პროცენტი იქნა გადაზიდული რკინიგზით,
ავტოტრანსპორტით, საზღვაო თუ საჰაერო ტრანსპორტით.
ცხრილში კი მოცემულია, 2003 და 2004 წლებში ამ
ქვეყანაში იმპორტირებული ტვირთიდან რამდენი მილიონი
ტონა იქნა გადაზიდული რკინიგზით და ავტოტრანსპორტით
და რა სახის იყო ეს ტვირთი (საკვები პროდუქტები,
სამრეწველო საქონელი თუ სხვა).
საკვები პროდუქტები სამრეწველო საქონელი სხვა საქონელი
რკინიგზა ავტოტრანსპორტი რკინიგზა ავტოტრანსპორტი რკინიგზა ავტოტრანსპორტი
2003 წ. 30 2,7 32 12 26 3,3
2004 წ. 24 12,8 30 8 12 6,7
31
დიაგრამისა და ცხრილის მიხედვით უპასუხეთ შემდეგ ოთხ შეკითხვას:
87. რამდენჯერ აღემატებოდა 2004 წელს ავტოტრანსპორტით გადაზიდული ტვირთის
წონა საჰაერო ტრანსპორტით გადაზიდული ტვირთის წონას?
(ა) 1,2-ჯერ
(ბ) 1,25-ჯერ
(გ) 1,4-ჯერ
(დ) 2,75-ჯერ
(ე) 4-ჯერ
88. სულ რამდენი მილიონი ტონა ტვირთი იქნა გადაზიდული ავტოტრანსპორტით
2003 წელს?
(ა) 12
(ბ) 13
(გ) 16
(დ) 18
(ე) 27
89. 2003 წელს რკინიგზით გადაზიდული ტვირთის წონის რა ნაწილს შეადგენდა ამავე
ტრანსპორტით გადაზიდული სამრეწველო საქონლის წონა?
(ა) 7
2
(ბ) 8
3
(გ) 11
4
(დ) 12
7
(ე) 6
5
90. რამდენი მილიონი ტონა ტვირთი გადაუზიდავთ საზღვაო ტრანსპორტით
2004 წელს?
(ა) 22
(ბ) 24
(გ) 26
(დ) 28
(ე) 30
32
ამოცანები
91. ისეთი უკვეცი წილადებიდან, რომელთა მნიშვნელი 12-ის ტოლია, რამდენია 4
1 -ზე
მეტი, მაგრამ 3
2 -ზე ნაკლები?
(ა) 1
(ბ) 2
(გ) 3
(დ) 4
(ე) 5
92. 1 კგ მაკულატურისგან შეიძლება დამზადდეს 25-30 ცალი თხელი რვეული ან 10-15
ცალი სქელი რვეული. ბავშვებმა შეაგროვეს მაკულატურა, რომლისგანაც შესაძლებელია
დამზადდეს მაქსიმუმ 150 ცალი თხელი რვეული. მინიმუმ რამდენი სქელი რვეული
შეიძლება დამზადდეს ბავშვების მიერ შეგროვილი მაკულატურისგან?
(ა) 50
(ბ) 55
(გ) 60
(დ) 70
(ე) 75
93. ABჩ სამკუთხედის სამივე წვერო იმ ბადის კვანძებს
ემთხვევა, რომლის თითოეული უჯრედი კვადრატია (იხ.
ნახაზი). რამდენჯერ მეტია ამ სამკუთხედის Aჩ გვერდის
სიგრძე AB გვერდის სიგრძეზე?
(ა) 1,2-ჯერ
(ბ) 1,4-ჯერ
(გ) 1,5-ჯერ
(დ) 1,6-ჯერ
(ე) 2-ჯერ
94. ნიკამ 90 ლიტრი ღვინით 5-ლიტრიანი, 10-ლიტრიანი და 30-ლიტრიანი ბოცები
გაავსო, სულ _ 9 ბოცა. რამდენი 5-ლიტრიანი ბოცა გაუვსია მას?
(ა) 2
(ბ) 3
(გ) 4
(დ) 5
(ე) 6
33
95. ზღვის წყალს შეურიეს სუფთა წყალი, რომლის წონა ორჯერ აღემატებოდა ზღვის
წყლის წონას. მიღებულ ხსნარში მარილის წონა ხსნარის წონის 2% აღმოჩნდა. ზღვის
წყლის წონის რამდენი პროცენტი ყოფილა მარილის წონა?
(ა) 2%
(ბ) 3%
(გ) 4%
(დ) 5%
(ე) 6%
96. ქაღალდის 2 ფურცლიდან თითოეული დაჭრეს 6 ნაწილად. შემდეგ მიღებული
ნაჭრებიდან ერთ-ერთი კვლავ 6 ნაწილად დაჭრეს და ასე გაიმეორეს რამდენჯერმე.
ჩამოთვლილთაგან რომლის ტოლი შეიძლება იყოს მიღებული ნაჭრების საერთო
რაოდენობა?
(ა) 33
(ბ) 36
(გ) 43
(დ) 52
(ე) 55
97. სიბრტყეზე მოცემულია სამი წრეწირი, რომელთა რადიუსების სიგრძეა 6 სმ. ამ
წრეწირთა ცენტრებს შორის მანძილებია 12 სმ, 12 სმ და 15 სმ. სულ რამდენია ისეთი
წერტილი, რომელიც ამ წრეწირთაგან რომელიმე ორის საერთო წერტილია?
(ა) 1
(ბ) 2
(გ) 3
(დ) 4
(ე) 5
34
98. ქალაქიდან სოფელში ავტობუსი 4 საათში ჩავიდა, ხოლო მსუბუქი ავტომანქანა
იმავე გზით _ 3 საათში. როგორც ავტობუსი, ასევე მსუბუქი ავტომანქანა, თანაბარი
სიჩქარით, შეფერხებების გარეშე მოძრაობდა. რამდენჯერ აღემატება ავტობუსის მიერ
3 საათში გავლილი მანძილი მსუბუქი ავტომანქანის მიერ 1 სთ-ში გავლილ მანძილს?
(ა) 1,25-ჯერ
(ბ) 1,5-ჯერ
(გ) 1,75-ჯერ
(დ) 2-ჯერ
(ე) 2,25-ჯერ
99. მრავალკუთხედის ორი მეზობელი წვეროდან გავლებულია ყველა დიაგონალი. მათი
რაოდენობა 8-ის ტოლია. რამდენი წვერო აქვს ამ მრავალკუთხედს?
(ა) 4
(ბ) 5
(გ) 6
(დ) 7
(ე) 8
100. მ და ნ ისეთი ნატურალური რიცხვებია, რომ მ > ნ და მ + ნ = 35 .
მაქსიმუმ რისი ტოლი შეიძლება იყოს მ-ის ნ-ზე გაყოფისას მიღებული ნაშთი?
(ა) 7
(ბ) 8
(გ) 9
(დ) 10
(ე) 11

წყარო: http://naec.ge

2009 ქართული ენა და ლიტერატურა III ვარიანტი ( ტესტი პასუხებით )

2
I. ქართული ენა
(4) 1. შეარჩიეთ, ჩამოთვლილთაგან რომელი ფრაზეოლოგიზმები შეესაბამება ტექსტში ხაზგასმულ
სიტყვებს.
ა) გულის დამძიმება; ბ) გულის მოგება; გ) გულში ჩავარდნა; დ) თავის გამოდება;
ე) თავის დაძვრენა; ვ) სიტყვის მიცემა; ზ) სიტყვის შებრუნება; თ) ხელის
გამართვა; ი) ხელის დადება; კ) ხელში ჩაგდება.
მეფე აიეტმა იასონს შესთავაზა: დავალებას მოგცემ და თუ მის შესრულებას შეძლებ, ოქროს
საწმისს დაგიბრუნებო. იასონმა (1)შეკამათება ვერ გაბედა და მეფის წინადადება მიიღო, მაგრამ
(2)დადარდიანდა. მიხვდა, თუ აიეტის გარემოცვიდან ვინმე არ (3)დაეხმარებოდა, მიზანს ვერ
მიაღწევდა. ღმერთებმა შეისმინეს მისი თხოვნა და მეფის ასული ბერძენი ჭაბუკის სიყვარულით
დააბრმავეს. იასონმა მედეას ჯადოქრობის წყალობით ოქროს საწმისის (4)მოპოვება შეძლო.
თქვენ მიერ შერჩეული პასუხები ხაზგასმული სიტყვების შესაბამისი ნომრების გასწვრივ
მოცემულ უჯრედებში აღნიშნეთ X-ით.
(4) 2. კონტექსტის გათვალისწინებით შეარჩიეთ, ჩამოთვლილთაგან რომელია ტექსტში ხაზგასმული
სიტყვების შესაფერისი ანტონიმები.
ა) ბასრი; ბ) მძაფრი; გ) მძიმე; დ) რბილი; ე) სველი; ვ) სუსტი; ზ) ტენიანი;
თ) უმწეო; ი) ღონიერი; კ) ძნელი.
(1)მშრალი ჰავის გამო მრავალი ტროპიკული მცენარე იმდენად (2)გამძლეა, რომ მათი სხვა
ნიადაგზე გადატანა ძალიან (3)ადვილია. სწორედ ასეთია მანგო, რომლის ნაყოფს ატმისა და
ფორთოხლის (4)მსუბუქი არომატი დაჰკრავს.
თქვენ მიერ შერჩეული პასუხები ხაზგასმული სიტყვების შესაბამისი ნომრების გასწვრივ
მოცემულ უჯრედებში აღნიშნეთ X-ით.
ა ბ გ დ ე ვ ზ თ ი კ
1.
2.
3.
4.
ა ბ გ დ ე ვ ზ თ ი კ
1.
2.
3.
4.
3
(10) 3.
ტექსტში დაშვებულია მორფოლოგიურ-ორთოგრაფიული და სინტაქსური შეცდომები.
ხუთ წინადადებაში თითო-თითო შეცდომაა, ხუთი წინადადება უშეცდომოა.
თუ წინადადებაში შეცდომაა დაშვებული, აღნიშვნა X გააკეთეთ პირველი რიგის
შესაბამის უჯრედში, ხოლო თუ წინადადებაში შეცდომა არაა, აღნიშვნა X გააკეთეთ
მეორე რიგის შესაბამის უჯრედში.
I II
შეცდ. უშეცდ.
1. ცნობილი ქართველი ფერმწერი გიგო გაბაშვილი დაიბადა აჭარის სოფელ
ციხისძირში 1862 წელს.
2. იგი ჯერ თბილისში სწავლობდა კერძო სამხატვრო სკოლაში, ხოლო შემდეგ
იყო პეტერბურგისა და მიუნხენის სამხატვრო აკადემიების სტუდენტი.
3. გერმანიაში სწავლის პერიოდში მან შეძლო წვეოდა იტალიას, საბერძნეთს,
შუა აზიას, საიდანაც მრავალი ჩანახატი ჩამოიტანა.
4. ამ პერიოდის ერთ-ერთი ფერწერული ტილო 2006 წელს ნიუ-იორკის აუქციონზე
მილიონ დოლარად გაიყიდა.
5. როგორც ცნობილია, XIX საუკუნის II ნახევარში ქართველი ახალგაზრდობა
სამოციანელთა მოწინავე იდეებზე იზრდებოდნენ.
6. მომავალი მხატვრის მსოფლმხედველობა სწორედ ამ იდეებისა და დასავლური
ხელოვნების ზეგავლენით ჩამოყალიბდა.
7. ფორმით ევროპული მხატვრობა ერთ-ერთმა პირველმა დაამკვიდრა ჩვენში
გიგო გაბაშვილმა, რომელიც ეროვნული თემატიკით გაამდიდრა.
8. მის სახელს უკავშირდება პორტრეტის, პეიზაჟის, ნატურმორტისა და სხვა
ძირითადი ფერწერული ჟანრების განვითარება საქართველოში.
9. იგი იყო თბილისის სამხატვრო აკადემიის ერთ-ერთი ფუძემდებელი და დაარსების
თანავე გახდა ამ სასწავლებლის პირველი პროფესორი.
10. გიგო გაბაშვილმა თავისი პედაგოგიური მოღვაწეობით მნიშვნელოვნათ შეუწყო
ხელი ქართველ მხატვართა პროფესიული დონის ამაღლებას.
(14) 4. ტექსტში დაშვებულია სულ 11 მორფოლოგიურ-ორთოგრაფიული, სინტაქსური, პუნქტუაციური
შეცდომა და სტილისტური ხარვეზი. გაასწორეთ ეს შეცდომები და ხარვეზები
და ისე გადაწერეთ ტექსტი, რომ არც ერთი წინადადების შინაარსი არ შეცვალოთ. თუ
თქვენ მიერ გადაწერილ ტექსტში არ იქნება არც ერთი შეცდომა, დამატებით მოგეცემათ
3 ქულა.
(გაითვალისწინეთ, ერთ წინადადებაში შეიძლება შეგხვდეთ ერთზე მეტი შეცდომა ან
ხარვეზი.)
ფირუზი ძვირფასი ქვაა რომელიც ადვილად მუშავდება. ძველ ეგვიპტეში მას წმინდა ქვად
სთვლიდნენ. ფირუზის ბეჭედის ტარება მხოლოდ ფარაონებს შეეძლოთ. ინდიელთა უძველეს
სამარხებს დღემდე შემოუნახია ამ ქვით შემკული მრავალი საგნები. როგორც ჩანს, ფირუზი
მათთვის ძალზე უმნიშვნელოვანესი სიმბოლო იყო. დღეს ადგილი აქვს ხელოვნური ფირუზის
დამზადებას რომელსაც ბუნებრივისაგან ძნელად ანსხვავებენ.
ჩვენში ამ ქვას მხოლოდ დეკორატიული ფუნქცია აქვს რათა ევროპული კულტურის დამკვიდრებამ
ფირუზის სიმბოლური მნიშვნელობა თანდათან დაჩრდილა.
4
(8) 5. წარმოიდგინეთ, რომ თანატოლებთან ერთად გადაწყვიტეთ ღონისძიების ჩატარება, რომელიც
მოზარდებში ჯანსაღი ცხოვრების წესის დამკვიდრების პრობლემებს ეძღვნება.
დახმარებისათვის წერილით მიმართეთ ბავშვთა დაცვის ფონდს.
• ჩამოაყალიბეთ, კონკრეტულად რის გაკეთებას აპირებთ;
• იმსჯელეთ, რამდენად მნიშვნელოვანია ეს ღონისძიება თქვენი სკოლისათვის.
შეარჩიეთ საქმიანი წერილის ფორმა და სტილი. უპასუხეთ მითითებებს. ჩამოაყალიბეთ
თქვენი აზრი ნათლად, მკაფიოდ და დასაბუთებულად. მსჯელობა უნდა იყოს ლოგიკურად გამართული
და აბზაცებით დანაწევრებული; უნდა დაიცვათ სალიტერატურო ენის ნორმები.
ტესტში გამოყოფილია ადგილი შავი სამუშაოსათვის, რომელიც არ სწორდება (სურვილის
მიხედვით, შეგიძლიათ გამოიყენოთ ან არ გამოიყენოთ იგი).
გაითვალისწინეთ: არსად მიუთითოთ თქვენი სახელი და გვარი და არც პიროვნების იდენტიფიცირების
სხვა საშუალება, წინააღმდეგ შემთხვევაში ნაშრომი არ გასწორდება!
შავი სამუშაოსათვის
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5
II. ქართული ლიტერატურა
(4) 6. იაკობ ხუცესი მოგვითხრობს:
მაშინ წარმოიყვანეს, და მოჰყვანდა წმიდაი შუშანიკ უხამური და თმაგარდატევებული,
ვითარცა ერთი ვინმე შეურაცხთაგანი, და ვერვინ იკადრა თავსა მისსა დაბურვად, რამე-
თუ პიტიახში იგი მხედრ შეუდგა უკუანა კუალსა მისსა და აგინებდა მას მრავლითა
გინებითა. და მივიდოდა წმიდისა მის თანა ამბოხი მრავალი დედებისა და მამებისაი,
სიმრავლეი ურიცხვი, რამეთუ უკუანა შეუდგეს, ხმაი აღემაღლა და ტიროდეს და იხახდეს
ღაწუთა მათთა და საწყალობელად დასთხევდეს ცრემლთა მათთა წმიდისა შუშანიკისთვის.
1. განმარტეთ, რის გამო ადარებს ავტორი დედოფალს `ვინმე შეურაცხთაგანს~. (ციტირება
დაუშვებელია!)
2. გადმოეცით თქვენი სიტყვებით, რამ განაპირობა ის, რომ `ვერავინ იკადრა თავსა მისსა
დაბურვად~.
3. განმარტეთ, რის თქმა სურს ავტორს ხალხის მწუხარების ჩვენებით.
4. განმარტეთ ამ მონაკვეთის მიხედვით, რა მიზანს ისახავს ვარსქენი.
(4) 7. ტარიელი იხსენებს მეფის სასახლეში გამართულ თათბირს:
დავიწყეთ რჩევა საქმისა, გული მიც, თუცა მელია;
ვთქვი: `ჩემგან დაშლა ამისა არ ითქმის, არ-საქმნელია!~
მეფემან ბრძანა: `ხვარაზმშა, ხელმწიფე ხვარაზმელია,
თუ მოგვცემს შვილსა სასიძოდ, მისებრი არ რომელია~.
რომე პირველვე დაესკვნა, მათ ესე შეეტყვებოდა;
ერთმანერთსაცა უჭვრეტდეს, სიტყვაცა აგრე სწბებოდა.
ჩემგან დაშლისა კადრება მართ ამბად არ ეგებოდა,
ოდენ დავმიწდი, დავნაცრდი, გული მი და მო კრთებოდა.
1. თქვენი სიტყვებით გადმოეცით, რა გაიფიქრა ტარიელმა, სანამ მეფის გადაწყვეტილებას
შეიტყობდა.
2. განმარტეთ, მეფე-დედოფლის რა საქციელმა მიახვედრა ტარიელს, რომ მათ `პირველვე
დაესკვნა~. (ციტირება დაუშვებელია!)
3. განმარტეთ, ტარიელის რა სულიერი მდგომარეობა ჩანს ამ მონაკვეთში.
4. გაიხსენეთ, რით დაემუქრა ნესტანი ტარიელს თათბირის შემდეგ.
(3) 8. დავით გურამიშვილი გვიამბობს:
ჩემს უკან მდევართ გარდურჩი იმ წოლით დღითა სამითა,
ხუთი დღე-ღამე ვიცხოვრე შვიდის ტყემალის ჭამითა;
დღისით ჯაგნარში ვსძვრებოდი, მინდვრად ვიდოდი ღამითა,
დღე თერთმეტამდის ვიარე ყოფა-ქცევითა ამითა.
1. განმარტეთ, რატომ ვერ შეიპყრო დავითი მდევარმა. (ციტირება დაუშვებელია!)
2. განმარტეთ, რის გამოხატვა სურს ავტორს მეორე სტრიქონში დასახელებული კონკრეტული
დეტალებით.
3. განსაზღვრეთ დავითის ქცევის მოტივი.
(4) 9. ნიკოლოზ ბარათაშვილის ლექსში `ხმა იდუმალი~ ვკითხულობთ:
რა ვჰსცან პირველად წუთისოფელი,
დავშთე ადგილი, სადაცა წრფელი
რბიოდა ნათლად დრო ყმაწვილობის
სწორთა, თანზრდილთა, მეგობართ შორის, _
მას აქეთ ხმა რამ თან სდევს ყოველთა
ჩემთა ზრახვათა და საწადელთა!
ცხადად თუ სიზმრად, მე იგი მარად
სულ ერთსა მიწვრთნის გულისა ჭირად:
`ეძიე, ყრმაო, შენ მხვედრი შენი,
ვინძლო იპოვნო შენი საშვენი!
1. დაასახელეთ, კონკრეტულად რას მიემართება ეპითეტი `წრფელი~.
2. ამოიწერეთ სტრიქონი, რომელშიც ვლინდება ავტორის ემოციური დამოკიდებულება იდუმალი
ხმის მიმართ.
3. თქვენი სიტყვებით გადმოეცით, რა მიზანს უსახავს იდუმალი ხმა ავტორს.
6
4. დაასახელეთ ლიტერატურული მიმდინარეობა, რომელსაც მიეკუთვნება ეს ტექსტი.
(4) 10. ილია ჭავჭავაძის მოთხრობაში `ოთარაანთ ქვრივი~ არჩილი მიმართავს კესოს:
_ სჩანს ჩვენთვის წიგნი სხვა ყოფილა და საქმე სხვა. არ გიყვარდა იმავ მიზეზით, რა
მიზეზითაც არ შეირთავდი: გლეხკაცი იყო. სად არის აქ `თაყვანისცემა ღირსებისა~,
რომელიც ჩვენ ასე მოგვწონდა? წიგნშია და არა საქმეში, ენაზეა და არა გულში. აბა
გიორგის ამბავი წიგნში ამოგვეკითხნა, რა პტყელ-პტყელ ლაპარაკს მოვყვებოდით მე და
შენ და ჯვართ ვაცვამდით, ვისაც კაცის საწყაოდ გვარიშვილობა მოუხმარია. `ღირსების
თაყვანისცემას~ ვიღა სჩივის, შენ ვერც კი მიუხვდი სიყვარულს, კაცი თურმე თავს
გევლებოდა. აი, რა დიდი კედელია ჩვენსა და იმათ შუა! ჩვენის სისხლ-ხორცის ქვითკირია,
ქვითკირი... ჩვენ რომ გვკითხონ, ვითომ დიდი ხანია გადაგვიქცევია ეს მაგარი კედელი.
მაგრამ რით? მარტო წიგნისაგან გაალმასებული ენითა...
1. თქვენი სიტყვებით გადმოეცით, რას გულისხმობს არჩილი სიტყვებში: `წიგნშია და არა
საქმეში, ენაზეა და არა გულში~.
2. განმარტეთ, არჩილის სიტყვით, რის გამო ვერ შეიყვარებდა კესო გიორგის.
3. განმარტეთ, კესოს გარდა, კიდევ ვის მიემართება არჩილის საყვედური.
4. განმარტეთ, რა საზოგადოებრივი პრობლემის შესახებ მსჯელობს არჩილი (ციტირება
დაუშვებელია!).
(4) 11. ვაჟა-ფშაველას პოემაში `ალუდა ქეთელაური~ გადმოცემულია, როგორ გაბრაზდა ალუდა,
როდესაც მინდიამ მუცალის მოჭრილი მარჯვენა მიუტანა:
წაიღე, თუ გწამ უფალი,
ნუღარ მაჩვენებ თვალითა.
კაის ყმის მარჯვენა არი,
გული მეწვება ბრალითა.
რაად სწყრებიან ხევსურნი,
რადა ტყვრებიან ჯავრითა?!
მტერს მოვკლავ, კიდევ არ მოვსჭრი
მარჯვენას მაგათ ჯაბრითა!
`წესი არ არის მტრის მოკვლა,
თუ ხელ არ მასჭერ დანითა~, _
ვაი ეგეთას სამართალს,
მონათლულს ცოდვა-ბრალითა!
1. ამოიწერეთ სტრიქონი, რომელშიც მუცალის შეფასებაა მოცემული.
2. განმარტეთ, რა მტკიცე გადაწყვეტილების მიღებისაკენ უბიძგა ალუდას ხევსურთა წყრომამ.
(ციტირება დაუშვებელია!)
3. განმარტეთ, რას ეყრდნობა ხევსურთა კატეგორიული მოთხოვნა.
4. განმარტეთ, რას გულისხმობს ალუდა, როდესაც სამართალს უწოდებს `მონათლულს
ცოდვა-ბრალითა~.
(4) 12. ყურადღებით წაიკითხეთ მონაკვეთი ჯემალ ქარჩხაძის მოთხრობიდან `იგი~:
_ როცა ცა დღის თვალს გაახელს და ქვეყნიერებას სიბნელეს გადააცლის, იგი ავა
მაღალ ქარაფზე და დიდი დაძინების ხახაში ჩაეშვება.
ბელადის სიტყვებს ცხელი ხიფათის სუნი აუვიდა, როგორც შიშველ მთას აუვა ხოლმე,
როცა შიგნიდან ცეცხლის ენა ამოიმართება და ცა ფერფლის ღრუბლით დაიფარება.
შეშფოთებამ იგის თავით ფეხებამდე დაუარა. ასეთი რამ ჯერ არც ერთ ბელადს არ ეთქვა.
იგი მიხვდა, რომ ქვეყნად რაღაც ახალი გაჩნდა. ოღონდ ისე კი არა, ცის ძახილი
ცეცხლად რომ გაიკლაკნება და მყისვე გაქრება. არა. მიწა რომ გაიბზარება და ნაპრალი
აღარასოდეს ამოივსება, ისე.
1. ამოიწერეთ სიტყვები, რომლებშიც გადატანითი მნიშვნელობით მზის ამოსვლა იგულისხმება.
(არა უმეტეს ოთხი სიტყვისა)
2. განმარტეთ, რა იგულისხმება სიტყვებში: `დიდი დაძინების ხახა~.
3. დაასახელეთ, იგის რა განცდა გამოიხატება ფრაზით: `ბელადის სიტყვებს ცხელი ხიფა-
თის სუნი აუვიდა~.
4. განმარტეთ, ბელადის რა გადაწყვეტილებამ გამოიწვია ის, `რომ ქვეყნად რაღაც ახალი
გაჩნდა~.
7
III. წაკითხულის გააზრება და წერითი დავალება
აირჩიეთ ორი დავალებიდან ერთ-ერთი და მხოლოდ ის შეასრულეთ!
დავალება # 1
გურამ დოჩანაშვილის რომანში `სამოსელი პირველი~ ალექსანდრო უამბობს დომენიკოს:
სანამ ბალახისფერი კაცი კარაველებთან მივიდოდა, ორი დღით ადრე ყველაზე კარგი მოქალაქე
გააძევეს. აღარ იკითხავ, რატომ აითვალწუნეს? კარაველებმა ერთხელ დიდ თავშეყრაზე
_ ნადირობის დასაწყისში აღნიშნეს, რომ იმათი ქალაქი ყველასა სჯობს... იმ კაცმა კი
თქვა, რომ ალუბლის ქალაქი უფრო კარგია. ჩვენ შორის დარჩეს, დომენიკო, და ეს მართლაც
ასე იყო და მით უფრო აეწვათ კუჭი, მის საწინააღმდეგოდ ამხედრდნენ, ცილი დასწამეს, რომ
მას არ უყვარდა თავისი ქალაქი და ამიტომაც არ იყო მათთან ყოფნის ღირსი, და გაძევება მიუსაჯეს.
დიდმა კარაველმა თოფი შეათამაშა და თქვა: `თუ შენ ახლავე არ დატოვებ ჩვენს
საყვარელ ქალაქს, მაშინ მე გესვრი...~ კაცი შეაცქერდა, რამდენჯერმე ნელა, საყვედურით დაიქნია
თავი და წავიდა. ეს, რა თქმა უნდა, საბაბი იყო, მიზეზი კი სუუულ სხვა რამ გახლდათ:
კარაველებს არ მოსწონდათ პატიოსანი კაცი. ბევრს კი არაფერს აშავებდა _ ვინმე რამე ცუდ
საქმეს რომ ჩაიდენდა, პააატარა, მცირე საყვედურით შეაცქერდებოდა ხოლმე. ეს იყო და ეს...
რაღა დარჩენოდა, _ აიღო და წავიდა. მესამე დღეს კი, ზუსტად თერთმეტის ნახევარზე, ქალაქს
მეორე მხრიდან ბალახისფერი კაცი მიადგა. ქალაქში როგორ შემოვიდა, არავის დაუნახავს,
რადგან კაცები სანადიროდ იყვნენ წასულნი, ქალები კი მორევთან შეკრებილიყვნენ და
კამათობდნენ, დიდი კარაველის ცოლს მაღლა აწეული ვარცხნილობა უფრო უხდებოდა თუ
მხრებზე დაყრილი თმა. ბალახისფერი კაცი კი აუზთან მივიდა და რამდენიმე პეშვი წყალი დალია.
ეტყობოდა, რომ არ სწყუროდა, მაგრამ მაინც სიამოვნებდა ის წყალი... თავით-ფეხამდე
ბალახისფერი იყო, მწვანე შარვლის გარდა, არაფერი ეცვა და, ფეხშიშველი, ფრთხილად მიაბიჯებდა.
მორევს რომ მიუახლოვდა, შვებით ამოისუნთქა და ბალახზე გაწვა _ ასე ვერავინ
შეამჩნევდა. მხოლოდ თვალის გუგები უელავდა. ქალების საუბარს ნაღვლიანად უსმენდა და
თან სუულ ცოტათი იღიმებოდა, თეთრი კბილები რომ არ გამოსჩენოდა. და უცებ ისეთი რამ
მოხდა, ყველა ქალმა გაკვირვებით მიმოიხედა _ რაღაცნაირად ისე დაემთხვა, რომ ორიოდ წუ-
თით სროლის ხმა შეწყდა. კარაველების ქალაქში ეს დიიიდი უცნაური შემთხვევა იყო _ იქ
ყოველთვის გაისმოდა სროლა _ თუ არ ნადირობდნენ, ერთმანეთს ეჯიბრებოდნენ სროლაში,
ანდა ისე, უმიზეზოდ ისროდნენ. ღამითაც არ ჰკარგავდნენ დროს... გაკვირვებულმა ქალებმა
თავი ასწიეს და შველებივით ყნოსავდნენ ჰაერს, `რატომ არ ისვრიან? _ იკითხა დიდი კარაველის
ცოლმა, _ ნეტავი რაიმე უბედურება ხომ არ მოხდა, ჰა...~ შეშფოთებული იყურებოდა ირგვლივ
და უცებ, ზეედ ცხვირწინ, ბალახისფერი კაცი არ წამოხტა?.. ქალმა იგი ჯერ მწოლიარე
დაინახა, თვალებში შეაცქერდა და მერე, ბუნდოვნად რომ გაარჩია ცხვირი, შუბლი, შიშისაგან
უცებ თვალთ დაუბნელდა და ზუსტად ისევე სწრაფად ჩაიკეცა, როგორც ის კაცი წამოხტა.
ამასაც კარგა მაგრა შეეშინდა _ კლაკნილად გარბოდა, რადგან ქალებსაც დაჰქონდათ
მსუბუქი იარაღი, მაგრამ არავის აზრადაც არ მოსვლია სროლა, ისეთი გაკვირვებულები იყვნენ
_ იმგვარი ცხოველი არსად ენახათ. ამასობაში სროლაც განახლდა, დიდი კარაველის ცოლმა
თავი წამოსწია, მიმოიხედა და გაიღიმა, _ `გესმით, ისვრიან, _ და უცებ გაახსენდა, _ ვაი!
ის რა იყო, რა?~
ნადირობიდან რომ დაბრუნდნენ და ახალი ამბავი შეიტყვეს, კაცებმა აგდებული ღიმილით
შეათვალიერეს აფორიაქებული ცოლები, ცალი ყურით მოუსმინეს და მერე ალმაცერად გადახედეს
ერთმანეთს, რაც ნიშნავდა: `ყოველი ქალი სულელია...~
მართლაც, მთელი ერთი კვირა არავის უნახავს ბალახისფერი კაცი... ერთ მშვენიერ დღეს
კი, დიდ დღესასწაულზე, როცა კარაველებმა ნაირფრად შეიღებეს სხეული და, შუაღამის კოცონის
პირას ცეკვა და ყვირილი ატეხეს, მათი ყურადღება მიიქცია ერთმა მწვანედ შეღებილმა
კაცმა, რომელიც უცნაური აღგზნებით ცეკვავდა და თავდაუზოგავად იგრიხებოდა. ყველა შე-
ჩერდა და გაკვირვებულნი შესცქეროდნენ _ არც ერთს არ ეცნაურა. ყველა გახევდა, მხოლოდ
ის კაცი ცეკვავდა თვალდახუჭული და, უზომოდ გატაცებულმა მედოლემაც რაღაც იგრძნო იმის
დანახვაზე და დაკვრა შეწყვიტა. დოლი მიჩუმდა თუ არა, იმ კაცმა ერთი კი მოავლო ყველას
თვალი და უცებ გაიქცა. ყველა მამაკაცი იქ იყო, კოცონთან... ბრაზისაგან ვერაფერი ამო-
ღერღეს, დიდმა კარაველმა კი სიმწრით მხარზე იკბინა. იმ ღამით სროლა არ შეწყვეტილა, ისე
იყვნენ განრისხებულნი, რომ ერთმა ჭაში ჩაცალა შვიდი ტყვია და, აცახცახებული, ყოველ
გასროლაზე იძახდა _ `ორშაბათი, სამშაბათი, ოთხშაბათი...~
მეორე დღეს კი დიდი კრება მოიწვიეს. რაც კი დოლი იყო, ყველა ერთად აგუგუნდა... დიდი
8
კარაველი ხალხის წინ, კასრზე იდგა, განრისხებულს, ჩანაცრისფრებული ძარღვი მოუჩანდა
ყელსა და შუბლზე და მძიმედ სუნთქავდა. ყველანი გაცოფებულნი იყვნენ, თოფს მაგრად
უჭერდნენ თითებს, მეორე ხელს კი მკერდზე იბაგუნებდნენ. მერე ორმა შიკრიკმა მოიყვანა
ბრძენი კარაველი, რომელიც ხალხის წინ წარსდგა და ისეთი რამ თქვა, თითქოს ყოველი მათგანისათვის
სილა გაეწნას: `ერთმა ბალახისფერმა კაცმა ასეთ დღეში ჩაგაგდოთ, ნეტავ, რა
გეშველებოდათ, რომ მოსულიყო ორი ბალახისფერი კაცი?~ დიდმა კარაველმა კბილები გაახრ-
ჭიალა...
ის ბალახისფერი კაცი კი ამ დროს ნაყოფს აგროვებდა ტყეში. კაკალი დაბერტყა და საიმედო
ადგილას გადამალა. კარგად იცოდა, რაც მოელოდა, თუკი შენიშნავდნენ. ისიც იცოდა, ადრე
თუ გვიან ნაღდად რომ მოკლავდნენ და მაინც არ მიდიოდა. ყველაზე მეტად წვიმისა ეშინოდა
_ დიდ ფუღუროში შეძვრებოდა ხოლმე და გახევდებოდა, წყვილად უელავდა თვალი. დარი
თუ იყო, მთაზე ადიოდა და იქიდან დასცქეროდა ქალაქს. იგი უყურებდა კარაველთა ფუსფუსს
დღესასწაულების დროს, აინტერესებდა, პირველი ვინ გამოვიდოდა სახლიდან გამთენიისას,
საღამოობით ფანჯრებში მკრთალად მოციაგე სინათლეებს შესცქეროდა და ასე იწვა, გახევებული.
მერე მთაზეც ვეღარ ადიოდა: ერთმა მონადირემ შენიშნა და მყისვე დიდ კარაველ-
თან გაიქცა _ იმას ძალიან ეწყინებოდა, სხვას რომ მოეკლა ბალახისფერი კაცი... მეორე დღეს,
ნაშუადღევს, დიდი კარაველის მეთაურობით ყველა მონადირე ავიდა მთაზე და იმ ადგილს, სადაც
წინადღით ბალახისფერი კაცი იწვა, ბრაზიანად დაახალეს უამრავი ტყვია. ის უცნაური
კაცი კი იქვე, მაღალი ხის ტოტზე იდგა, მწვანე ფოთლებში შეყუჟული. კარაველები დღედაღამ
ტყეში დადიოდნენ და ეძებდნენ. დიდ კარაველს ბრძენი დაჰყვებოდა და განზრახ იძახდა: `აი,
ხედავ, სადა ყოფილა?~ `სად!~ _ თოფიანი ხელი მაღლა აუხტებოდა ხოლმე დიდ კარაველს.
`არა, ისე ვიძახი... თუ ახლომახლოს იმალება, მაშინვე წამოხტება~. `აა~. და რამდენიმე დღის
შემდეგ, როცა მოწყენილმა ბრძენმა გულგრილად თქვა: `აჰაა, ხედავ, სადა ყოფილა?~ _ უცებ
ხიდან ბალახისფერი კაცი ჩამოხტა. მუხლამდე დაფენილ ყვითელ ფოთლებში გარბოდა და მიზანში
მშვენიერი ამოსაღები იყო. როგორ გგონია, დომენიკო, მოარტყამდნენ?
_ რა ვიცი... მოარტყეს?
_ კი, დიდმა კარაველმა კარგად იცოდა თავისი საქმე... წვიმამ რომ წამოუშინა, იმ კაცს
სულ ჩამოეცალა მწვანე საღებავი და ყველამ იცნო... პატიოსანი კაცი იყო... რომ გააგდეს, ის...
ალუბლის ქალაქს ისევ თავისი ოხერი ქალაქი ერჩია...
იმ ადგილას, სადაც მწვანე კაცი მოკვდა, ფიჭვი ამოვიდა.
ა) წაკითხულის გააზრება:
დავალების შესასრულებლად ყურადღებით გაეცანით ტექსტს. კითხვებზე პასუხების გაცემა
მაშინ დაიწყეთ, როდესაც ტექსტის შინაარსი მთლიანად გასაგები იქნება. მოცემული სამ-სამი
პასუხიდან აირჩიეთ მხოლოდ ერთი და შემოხაზეთ. მონიშნული პასუხი გადაიტანეთ პასუხების
ფურცელში ამგვარად: პასუხის შესაბამის უჯრედში გააკეთეთ აღნიშვნა _ X.
უპასუხეთ შემდეგ კითხვებს:
(1) 13. რატომ გააძევეს კარაველებმა პატიოსანი კაცი ქალაქიდან?
ა) იმიტომ, რომ კარაველებს არ მოსწონდათ პატიოსანი კაცი.
ბ) იმიტომ, რომ მას ალუბლის ქალაქში ცხოვრება სურდა.
გ) იმიტომ, რომ მას არ უყვარდა თავისი ქალაქი.
(1) 14. რა ფუნქცია აკისრია დიდი კარაველის ცოლის სიტყვებს: `რატომ არ ისვრიან?.. ნეტავი
რაიმე უბედურება ხომ არ მოხდა, ჰა~?
ა) ავტორს სურს აჩვენოს პერსონაჟის ხასიათი მისივე მეტყველების საშუალებით.
ბ) ავტორს სურს გამოხატოს ირონია კარაველთა ცხოვრების წესის მიმართ.
გ) ავტორს სურს შეუქმნას მკითხველს მოსალოდნელი უბედურების განცდა.
(1) 15. რატომ წამოხტა მოულოდნელად და რატომ გაიქცა `კლაკნილად~ ბალახისფერი კაცი?
ა) ეშინოდა, რომ გამჟღავნდებოდა მისი ნამდვილი ვინაობა.
ბ) ეშინოდა, რომ პირველი დანახვისთანავე გააძევებდნენ ქალაქიდან.
გ) ეშინოდა, რომ პირველი დანახვისთანავე დაუყოვნებლივ ესროდნენ.
(1) 16. კარაველ მამაკაცთა რა თვისება ვლინდება მათსავე სიტყვებში _ `ყოველი ქალი სულელია~?
ა) თავდაჯერებულობა. ბ) თავშეუკავებლობა. გ) თავხედობა.
9
(1) 17. რის ჩვენებას ისახავს მიზნად ავტორი, როდესაც გვეუბნება: `დიდმა კარაველმა კი სიმწრით
მხარზე იკბინა~?
ა) დიდმა კარაველმა ამოიცნო ბალახისფერი კაცი.
ბ) დიდმა კარაველმა მართებულად შეაფასა სიტუაცია.
გ) დიდმა კარაველმა შეურაცხყოფილად იგრძნო თავი.
(1) 18. რა მხატვრულ საშუალებას იყენებს ავტორი ამ მონაკვეთში: `ერთმა ჭაში ჩაცალა შვიდი
ტყვია და, აცახცახებული, ყოველ გასროლაზე იძახდა _ `ორშაბათი, სამშაბათი, ოთხ-
შაბათი...~?
ა) ალეგორიას. ბ) ირონიას. გ) ჰიპერბოლას.
(1) 19. რის თქმა სურს ავტორს ბრძენი კარაველის სიტყვებით: `ერთმა ბალახისფერმა კაცმა
ასეთ დღეში ჩაგაგდოთ, ნეტავ, რა გეშველებოდათ, რომ მოსულიყო ორი ბალახისფერი
კაცი?~
ა) კარაველები აგრესიულები არიან.
ბ) კარაველები ბრიყვები არიან.
გ) კარაველები მშიშრები არიან.
(1) 20. რას გვეუბნება ავტორი ბალახისფერი კაცის შესახებ ამ ფრაზით: `იგი უყურებდა კარაველთა
ფუსფუსს დღესასწაულების დროს, აინტერესებდა, პირველი ვინ გამოვიდოდა
სახლიდან გამთენიისას~?
ა) ბალახისფერი კაცი მშობლიური ქალაქის გარეშე ვერ ძლებდა.
ბ) ბალახისფერი კაცი ქალაქის მოსახლეობას არ უყვარდა.
გ) ბალახისფერი კაცი შიშის გამო საფრიდან ვერ გამოდიოდა.
(1) 21. რა არის ამ ტექსტის მთავარი სათქმელი?
ა) საზოგადოება ვერ ურიგდება ადამიანს, რომელიც მას გაურბის.
ბ) საზოგადოება ვერ ურიგდება ადამიანს, რომელიც მას შეურაცხყოფს.
გ) საზოგადოება ვერ ურიგდება ადამიანს, რომელიც მისგან განსხვავდება.
ბ) წერითი დავალება:
წერითი დავალების ინსტრუქცია:
ყურადღებით გაეცანით დავალების პირობას.
თუ ნაშრომი დავალებას არ უპასუხებს, მოცემული ტექსტის პერიფრაზია, არ არის შესრულებული
არც ერთი მითითება ან მოცემული ტექსტი მთლიანობაში არაადეკვატურადაა გაგებული,
ანდა ენობრივად იმდენად გაუმართავია, რომ აზრის გაგება ჭირს, დაიწერება 0 ქულა
და ნაწერი აღარ გასწორდება.
ნაშრომი შესრულებული უნდა იყოს გასაგები (გარკვეული) ხელწერით. ის მონაკვეთები, რომელთა
ამოკითხვაც გაძნელდება, არ გასწორდება და თხზულების შეფასებისას მხედველობაში
არ იქნება მიღებული.
ორივე წერით დავალებას თან ახლავს სამ-სამი მითითება. ამ მითითებებს უნდა უპასუხოთ
ისე, რომ თხზულება აზრობრივად ერთიანი, მთლიანი გამოვიდეს და არ იყოს კითხვებზე ცალცალკე
გაცემული პასუხების მექანიკური ჯამი ან მოცემული ტექსტის პერიფრაზი (თუნდაც
მთელი თხზულების შინაარსის გადმოცემა). გაითვალისწინეთ, რომ დავალების მითითება შესრულებულად
არ ჩაითვლება, თუ მასზე მხოლოდ ერთი-ორი წინადადებით იქნება პასუხი გაცემული.
ჩამოაყალიბეთ თქვენი აზრი ნათლად, მკაფიოდ, დეტალურად და დასაბუთებულად. ნაშრომი
შეფასდება იმის მიხედვით, თუ რამდენად ჩანს მასში არგუმენტირებისა (მაგალითებით საკუ-
თარი მოსაზრებების დასაბუთების) და დამოუკიდებელი აზროვნების უნარი და არა იმის მიხედვით,
ემთხვევა თუ არა თქვენი პოზიცია საყოველთაოდ აღიარებულ თვალსაზრისს. მსჯელობა
უნდა იყოს ლოგიკურად გამართული და აბზაცებით დანაწევრებული; უნდა დაიცვათ
სალიტერატურო ენის ნორმები.
ტესტში დატოვებულია ფურცლები შავი სამუშაოსათვის, რომელიც არ სწორდება (სურვილის
მიხედვით, შეგიძლიათ გამოიყენოთ ან არ გამოიყენოთ ისინი).
პასუხების ფურცელში დაშვებული შეცდომა გადახაზეთ და ნუ დაჯღაბნით.
წერითი დავალების მაქსიმალური ქულაა 24.
10
გააანალიზეთ მოცემული მონაკვეთი შემდეგი მითითებების მიხედვით:
• იმსჯელეთ ბალახისფერი კაცის ხასიათის შესახებ, გამოკვეთეთ მისი ინდივიდუალური
თვისებები;
• იმსჯელეთ კარაველთა ცხოვრების წესის შესახებ (ყურადღება მიაქციეთ დიდი კარაველის
მხატვრულ სახეს);
• იმსჯელეთ, რა არის ამ ტექსტის მთავარი სათქმელი და რა საშუალებებითაა მიღწეული
მხატვრული ეფექტი.
თქვენი თვალსაზრისი დაასაბუთეთ!
დავალება # 2
ყურადღებით წაიკითხეთ ტიციან ტაბიძის ლექსი `სერგეი ესენინს~:
გაუხედნავი კვიცი იყავი
და სისხლიანი, როგორც ჩაღატარ.
დარჩები ლექსში გაურიყავი,
ცოდვაა, ამ ლექსს საფლავში გატან.
მოგდევდა სევდა დიდ ტრამალების
და მოატანე დარიალამდე.
სული სულს როგორ დაემალება?!
ჩვენი თვალებიც ცრემლით დალამდენ.
განა შენ დარჩი მარტო ცოცხალი,
რომ გადარჩენა არ გხარებია?..
ვინ დაითვალოს ცრემლის კურცხალი,
სირცხვილი, რაც გულს გაჰკარებია?..
გდიოდა ლექსი შენ, როგორც სისხლი, _
მოურჩენელი გულის იარა.
თავის სიკვდილით თავს ვერ დაიხსნი
და სისხლი მხოლოდ სისხლს ეზიარა.
გამთენიისას ხაშის დიდ ქვაბში
ხარშავდა კეპკას მთვრალი პაოლო.
ყინვას გაჰქონდა გარეთ კაშკაში,
სიკვდილმა ხელი მაგრად ჩაგავლო.
არ გამოცვლილა ხომ პოეზია _
მუზები ცისკრის კარებს აღებენ,
მხოლოდ ჩვენ სხვა დრო წამოგვეწია,
ჩვენც ალბათ სადმე ჩაგვაძაღლებენ.
და გულში სტირის შენი ანდერძი:
სადღეგრძელოში გვახსოვდე მარად.
წითელ ღვინოში _ შენ პურის კერძი
წამოიზრდები სისხლის ტომარად.
ღმერთი და სჯული... არა ვართ შორი,
მონღოლის სისხლი გვიდუღს ორთავეს,
სული დააპეს და მერე მძორი...
მძორიც ძერებმა გამოათავეს.
ასე უჭირდა ალბათ ამირანს,
რომ დაულეწეს ჩვენსავით მკერდი...
შევსვამთ საწამლავს... ჩვენ როგორც მირონს _
პირველად შენ სთქვი ეს ალავერდი.
ჩოფურაშვილთან ვიყავით წუხელ,
შენზე ღრიალით გასკდა არღანი.
საკუთარ ძმასაც ვეღარ გავუმხელ,
რაც ჩაკირულა გულში ბალღამი...
სამწუხაროა ყველა ესენი
და უფრო მწარე კიდევ ის არი,
11
ლამაზო ბიჭო! სერგეი ესენინ!
ცოცხალს არ გესმის ეს საფიცარი!..
ამხანაგებო, თუ ღრმა ღელეში
ჩვენი თავებიც სადმე დაგორდეს,
ყველამ იცოდეს _ სხვა პოეტებში
ესენინ ჰყავდა ძმად ცისფერ ორდენს!..
ა) წაკითხულის გააზრება:
დავალების შესასრულებლად ყურადღებით გაეცანით ტექსტს. კითხვებზე პასუხების გაცემა
მაშინ დაიწყეთ, როდესაც ტექსტის შინაარსი მთლიანად გასაგები იქნება. მოცემული სამ-სამი
პასუხიდან აირჩიეთ მხოლოდ ერთი და შემოხაზეთ. მონიშნული პასუხი გადაიტანეთ პასუხების
ფურცელში ამგვარად: პასუხის შესაბამის უჯრედში გააკეთეთ აღნიშვნა _ X.
უპასუხეთ შემდეგ კითხვებს:
(1) 13. ტროპული მეტყველების რომელ სახეს იყენებს ავტორი პირველი სტროფის მეორე სტრიქონში?
ა) შედარებას. ბ) გაპიროვნებას. გ) ჰიპერბოლას.
(1) 14. რომელი სტრიქონი გამოხატავს ესენინის სულიერ მდგომარეობას საქართველოში მისი
ჩამოსვლის მომენტში?
ა) `სული სულს როგორ დაემალება?!~
ბ) `მოგდევდა სევდა დიდ ტრამალების~.
გ) `ცოდვაა, ამ ლექსს საფლავში გატან~.
(1) 15. რა არის მესამე სტროფის მთავარი სათქმელი?
ა) ტიციანიც ისევე ცდილობდა თავის მოკვლას, როგორც ესენინი.
ბ) ტიციანიც ისევე ცდილობდა სამშობლოდან გაქცევას, როგორც ესენინი.
გ) ტიციანიც ისეთივე ტრაგიკული პიროვნება იყო, როგორიც _ ესენინი.
(1) 16. როგორ იქმნებოდა, ტიციანის აზრით, ესენინის პოეზია?
ა) დიდი ტანჯვის შედეგად. ბ) დიდი კომპრომისების შედეგად.
გ) დიდი განსჯის შედეგად.
(1) 17. რომელი სტრიქონი გამოხატავს ავტორის თვალსაზრისს, რომ ესენინის დაღუპვა თვითმკვლელობაზე
მეტად მკვლელობას ჰგავს?
ა) `თავის სიკვდილით თავს ვერ დაიხსნი~.
ბ) `სიკვდილმა ხელი მაგრად ჩაგავლო~.
გ) `ჩვენც ალბათ სადმე ჩაგვაძაღლებენ~.
(1) 18. რა ფუნქცია აკისრია ლექსის მთლიან კონტექსტში სიტყვებს: `სული დააპეს და მერე
მძორი... მძორიც ძერებმა გამოათავეს~?
ა) დაანახვოს მკითხველს, რომ დიქტატურა ანადგურებს ტრადიციულ ღირებულებებს.
ბ) დაანახვოს მკითხველს, რომ დიქტატურა ანადგურებს თავისუფლებისმოყვარე პოეტებს.
გ) დაანახვოს მკითხველს, რომ დიქტატურა ანადგურებს ყველა ხელოვანს.
(1) 19. ავტორის რა განცდაა გამოხატული სტროფში, რომელიც იწყება სიტყვებით: `ჩოფურა-
შვილთან ვიყავით წუხელ...~?
ა) იმედგაცრუება. ბ) სასოწარკვეთა. გ) სინანული.
(1) 20. რა არის უკანასკნელი სტროფის მთავარი სათქმელი?
ა) ცისფერყანწელებს ეამაყებათ ესენინთან მეგობრობა.
ბ) ცისფერყანწელებს გარდაუვალი დაღუპვა ელით.
გ) ცისფერყანწელები არასდროს შეურიგდებიან ბედს.
(1) 21. რა აახლოებს ერთმანეთთან სერგეი ესენინსა და ტიციან ტაბიძეს?
ა) ისინი ერთნაირ პოეტურ სახეებს იყენებენ.
ბ) ისინი ერთნაირად ებრძვიან ხელისუფლებას.
გ) ისინი ერთნაირად განწირულები არიან.
12
ბ) წერითი დავალება:
წერითი დავალების ინსტრუქცია:
ყურადღებით გაეცანით დავალების პირობას.
თუ ნაშრომი დავალებას არ უპასუხებს, მოცემული ტექსტის პერიფრაზია, არ არის შესრულებული
არც ერთი მითითება ან მოცემული ტექსტი მთლიანობაში არაადეკვატურადაა გაგებული,
ანდა ენობრივად იმდენად გაუმართავია, რომ აზრის გაგება ჭირს, დაიწერება 0 ქულა
და ნაწერი აღარ გასწორდება.
ნაშრომი შესრულებული უნდა იყოს გასაგები (გარკვეული) ხელწერით. ის მონაკვეთები, რომელთა
ამოკითხვაც გაძნელდება, არ გასწორდება და თხზულების შეფასებისას მხედველობაში
არ იქნება მიღებული.
ორივე წერით დავალებას თან ახლავს სამ-სამი მითითება. ამ მითითებებს უნდა უპასუხოთ
ისე, რომ თხზულება აზრობრივად ერთიანი, მთლიანი გამოვიდეს და არ იყოს კითხვებზე ცალცალკე
გაცემული პასუხების მექანიკური ჯამი ან მოცემული ტექსტის პერიფრაზი (თუნდაც
მთელი თხზულების შინაარსის გადმოცემა). გაითვალისწინეთ, რომ დავალების მითითება შესრულებულად
არ ჩაითვლება, თუ მასზე მხოლოდ ერთი-ორი წინადადებით იქნება პასუხი გაცემული.
ჩამოაყალიბეთ თქვენი აზრი ნათლად, მკაფიოდ, დეტალურად და დასაბუთებულად. ნაშრომი
შეფასდება იმის მიხედვით, თუ რამდენად ჩანს მასში არგუმენტირებისა (მაგალითებით საკუ-
თარი მოსაზრებების დასაბუთების) და დამოუკიდებელი აზროვნების უნარი და არა იმის მიხედვით,
ემთხვევა თუ არა თქვენი პოზიცია საყოველთაოდ აღიარებულ თვალსაზრისს. მსჯელობა
უნდა იყოს ლოგიკურად გამართული და აბზაცებით დანაწევრებული; უნდა დაიცვათ
სალიტერატურო ენის ნორმები.
ტესტში დატოვებულია ფურცლები შავი სამუშაოსათვის, რომელიც არ სწორდება (სურვილის
მიხედვით, შეგიძლიათ გამოიყენოთ ან არ გამოიყენოთ ისინი).
პასუხების ფურცელში დაშვებული შეცდომა გადახაზეთ და ნუ დაჯღაბნით.
წერითი დავალების მაქსიმალური ქულაა 24.
გააანალიზეთ ლექსი შემდეგი მითითებების მიხედვით:
• იმსჯელეთ, როგორ იხატება რუსი პოეტის სახე ამ ლექსში;
• იმსჯელეთ, როგორ იხატება ესენინისა და ქართველი პოეტების ურთიერთობა ამ ლექსში
(ყურადღება მიაქციეთ კონკრეტული მოგონების გამომხატველ სტროფსაც და სტრიქონსაც
_ `სული სულს როგორ დაემალება?!~);
• იმსჯელეთ, რა არის ამ ტექსტის მთავარი სათქმელი და რა საშუალებებითაა მიღწეული
მხატვრული ეფექტი.
თქვენი თვალსაზრისი დაასაბუთეთ!
შეფასების სქემა
I. ქართული ენა
(4) 1.
ა ბ გ დ ე ვ ზ თ ი კ
1.
2.
3.
4.
(4) 2.
ა ბ გ დ ე ვ ზ თ ი კ
1.
2.
3.
4.
(10) 3. I II
შეცდ. უშეცდ.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
(14) 4. ფირუზი ძვირფასი ქვაა, (1) რომელიც ადვილად მუშავდება. ძველ ეგვიპტეში მას წმინდა
ქვად თვლიდნენ(2). ფირუზის ბეჭდის(3) ტარება მხოლოდ ფარაონებს შეეძლოთ. ინდიელთა
უძველეს სამარხებს დღემდე შემოუნახავს(4) ამ ქვით შემკული მრავალი საგანი(5). როგორც
ჩანს, ფირუზი მათთვის უმნიშვნელოვანესი (ძალზე მნიშვნელოვანი)(6) სიმბოლო იყო. დღეს
ამზადებენ(7) ხელოვნური ფირუზს, (8) რომელსაც ბუნებრივისაგან ძნელად ასხვავებენ
(განასხვავებენ).(9)
ჩვენში ამ ქვას მხოლოდ დეკორატიული ფუნქცია აქვს, (10) რადგან(11) ევროპული
კულტურის დამკვიდრებამ ფირუზის სიმბოლური მნიშვნელობა თანდათან დაჩრდილა.
5. შეფასების კრიტერიუმები
მაქსიმალური ქულაა _ 8.
I. კრიტერიუმი
# ტექსტის ორგანიზება ქულები
1. ტექსტი ადეკვატურადაა ორგანიზებული და პასუხი გაცემულია ორივე
მითითებაზე.
2
2. ტექსტი ადეკვატურადაა ორგანიზებული, მაგრამ პასუხი გაცემულია მხოლოდ
1 მითითებაზე ან ტექსტი ნაწილობრივ ადეკვატურადაა ორგანიზებული
და პასუხი გაცემულია ორივე მითითებაზე.
1
3. ტექსტი ნაწილობრივ ადეკვატურადაა ორგანიზებული და პასუხი
გაცემულია მხოლოდ ერთ მითითებაზე ან დავალება არაადეკვატურადაა
გაგებული.
0
ნაწერი არ
სწორდება
II. კრიტერიუმი
# დასაბუთება ქულები
1. კარგად არის დასაბუთებული ორივე მითითება. 2
2. კარგად არის დასაბუთებული ერთი მითითება და მეორე _ ნაწილობრივ. 1
3. ნაწილობრივ არის დასაბუთებული ორივე მითითება. 0
III. კრიტერიუმი
# ლექსიკა და სტილი ქულები
1. ნაშრომში აზრი ენობრივად (ლექსიკურად) ზუსტად და მკაფიოდაა გამოხატული,
შერჩეულია დასმული ამოცანის შესაფერისი სტილი, გვხვდება სტილისტური
ხარვეზები.
1
2. ნაშრომში აზრი გასაგებია, მაგრამ ლექსიკა მწირია და ტექსტი სტილისტურად
გაუმართავია.
0
IV. კრიტერიუმი
# მორფოლოგია, ორთოგრაფია, სინტაქსი ქულები
1. არ არის დაშვებული ორზე მეტი შეცდომა. 2
2. არ არის დაშვებული ხუთზე მეტი შეცდომა. 1
3. დაშვებულია ხუთზე მეტი შეცდომა. 0
V. კრიტერიუმი
# პუნქტუაცია ქულები
1. არ არის დაშვებული ორზე მეტი შეცდომა. 1
2. დაშვებულია ორზე მეტი შეცდომა. 0
II. ქართული ლიტერატურა
6. ავტორი იმის გამო ადარებს დედოფალს `ვინმე შეურაცხთაგანს~, რომ შუშანიკი ფეხშიშველი
და თავშიშველი მოჰყავდათ. ის, რომ `ვერავინ იკადრა თავსა მისსა დაბურვად~ განაპირობა
ვარსქენ პიტიახშის შიშმა (იმან, რომ ამხედრებული ვარსქენი უკან მოჰყვებოდა დედოფალს).
ხალხის მწუხარების ჩვენებით ავტორს იმის თქმა სურს, რომ ხალხი თანაუგრძნობდა
დედოფალს. ამ მონაკვეთის მიხედვით, ვარსქენი მიზნად ისახავს დედოფლის დამცირებას
(ტანჯვას, გვემას; ხალხის დაშინებას...).
1. ფეხშიშველი და თავშიშველი იყო -------------------------------------------------------------------------------------------1
2. შიშმა --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
3. ხალხი თანაუგრძნობდა დედოფალს ----------------------------------------------------------------------------------------1
4. მეუღლის დამცირების (შეურაცხყოფის...) ---------------------------------------------------------------------------------1
7. სანამ მეფის გადაწყვეტილებას შეიტყობდა, ტარიელმა გაიფიქრა, მე ვერ დავუშლი (ამ საქმის
დაშლა შეუძლებელია...). მეფე-დედოფალს რომ `პირველვე დაესკვნა~, ტარიელს იმან მიახვედრა,
რომ ისინი საუბრისას ერთმანეთს გადახედავდნენ ხოლმე (წინასწარვე შეთანხმებულნი რომ
იყვნენ მეფე და დედოფალი იმაზე ეტყობოდათ, რომ ლაპარაკისას ერთმანეთს უყურებდნენ). ამ
მონაკვეთში ჩანს, რომ ტარიელი თავზარდაცემულია (განადგურებულია, სასოწარკვეთილია...).
ნესტანი ტარიელს თათბირის შემდეგ ინდოეთიდან გაძევებით (მოკვლით, სიკვდილით დასჯით...)
დაემუქრა.
1. დაშლა არ გამოვა --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
2. ერთმანეთს გადახედავდნენ ხოლმე ------------------------------------------------------------------------------------------1
3. სასოწარკვეთა --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
4. მოკვლით (ინდოეთიდან გაძევებით) -----------------------------------------------------------------------------------------1
8. დავითი მდევარმა იმიტომ ვერ შეიპყრო, რომ იგი სამი დღე ჩაწოლილი იმალებოდა (ბუჩქებში
იმალებოდა, მხოლოდ ღამღამობით დადიოდა). მეორე სტრიქონში დასახელებული კონკრეტული
დეტალებით ავტორს სურს გამოხატოს აზრი, რომ მას ძალზე შიოდა (ძალიან უჭირდა...).
დავითი მდევარს გაურბოდა (ტყვეობიდან თავის დაღწევას ცდილობდა...).
1. სამი დღე იწვა -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
2. უჭირდა (შიოდა) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
3. ტყვეობიდან თავის დახსნა ------------------------------------------------------------------------------------------------------1
9. ეპითეტი `წრფელი~ მიემართება ყმაწვილკაცობის დროს (ახალგაზრდობას, სიყმაწვილეს...).
ავტორის ემოციური დამოკიდებულება იდუმალი ხმის მიმართ ვლინდება სტრიქონში: `სულ
ერთსა მიწვრთნის გულისა ჭირად~. იდუმალი ხმა ავტორს მიზნად უსახავს ცხოვრებაში
საკუთარი ადგილის (ბედის, ხვედრის) პოვნას (მოძებნას...). ეს ტექსტი მიეკუთვნება რომანტიზმს.
1. დროს (ახალგაზრდობას) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------1
2. `სულ ერთსა მიწვრთნის გულისა ჭირად~ -------------------------------------------------------------------------------1
3. იპოვოს საკუთარი ბედი (ადგილი ცხოვრებაში...) ---------------------------------------------------------------------1
4. რომანტიზმი -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
10. სიტყვებში _ `წიგნშია და არა საქმეში, ენაზეა და არა გულში~ _ არჩილი გულისხმობს,
რომ სიტყვა და საქმე დაშორებულია (მათი პრინციპები ცარიელი სიტყვებია და რეალობაში არ
ხორციელდება; სიტყვით გაცხადებული პრინციპები არ ემთხვევა რეალურ ქმედებებს...). არჩილის
სიტყვით, კესო იმის გამო ვერ შეიყვარებდა გიორგის, რომ იგი `გლეხკაცი იყო~ (თავადი არ
იყო...). კესოს გარდა, არჩილის საყვედური მთელ საზოგადოებას (თავად არჩილს;
თავადაზნაურობას...) მიემართება. არჩილი მსჯელობს ხიდჩატეხილობის (გაუცხოების, წოდებათა
შორის წარმოშობილი გაუგებრობის შესახებ...).
1. ერთს ამბობენ და მეორეს აკეთებენ -----------------------------------------------------------------------------------------1
2. გლეხი იყო -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
3. მთელ საზოგადოებას ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
4. ხიდჩატეხილობის (გაუცხოების...) ---------------------------------------------------------------------------------------------1
წერითი დავალების შეფასების კრიტერიუმები
წერითი დავალების მაქსიმალური ქულაა 24. უპირველეს ყოვლისა, გამსწორებელმა უნდა
განსაზღვროს, უპასუხებს თუ არა ნაწერი მოცემულ დავალებას.
თუ აბიტურიენტის ნაშრომი დავალებას არ უპასუხებს, მოცემული ტექსტის პერიფრაზია,
არ არის შესრულებული არც ერთი მითითება, ან ტექსტი მთლიანობაში არაადეკვატურადაა
გაგებული, ანდა ენობრივად იმდენად გაუმართავია, რომ აზრის გაგება ჭირს, დაიწერება 0
ქულა და ნაწერი აღარ გასწორდება.
I კრიტერიუმი
# დავალების ადეკვატურად გაგება და გააზრება
ქულები
1.
დავალების პირობა ადეკვატურადაა გაგებული, ტექსტი ღრმადაა გააზრებული,
ნაშრომში იგრძნობა ავტორის უმთავრესი სათქმელისა და ემოციური
მიზანდასახულობის წვდომა.
4
2. დავალების პირობა და ტექსტი ადეკვატურადაა გაგებული. 3
3.
დავალების პირობა და ტექსტი მთლიანობაში ადეკვატურადაა გაგებული
და გააზრებული, თუმცა ერთ შემთხვევაში შეინიშნება დავალების პირობის
ან/და ტექსტის არაადეკვატური გაგება.
2
4.
ერთზე მეტ შემთხვევებში დავალების პირობა ან/და ტექსტი არაადეკვატურადაა
გაგებული.
1
5.
ტექსტი მთლიანობაში არაადეკვატურადაა გაგებული.
0
ნაწერი
აღარ
სწორდება
II კრიტერიუმი
# ნაშრომის აგება
ქულები
1.
ნაშრომი უპასუხებს სამივე მითითებას და კარგადაა ორგანიზებული, მონაკვეთები
თანამიმდევრულად და ლოგიკურად ენაცვლება ერთმანეთს, აბზაცები
სწორადაა გამოყოფილი. დავალების მითითება შესრულებულად არ
ჩაითვლება, თუ პასუხი მხოლოდ ერთი-ორი წინადადებით იქნება გაცემული.
3
2.
ნაშრომი უპასუხებს ორ მითითებას და კარგადაა ორგანიზებული, მონაკვე-
თები თანამიმდევრულად და ლოგიკურად ენაცვლება ერთმანეთს, აბზაცები
სწორადაა გამოყოფილი; ან ნაშრომი უპასუხებს სამ მითითებას, თუმცა ნაწილობრივ
დარღვეულია ტექსტის ლოგიკა ან/და ზოგან აბზაცები არასწორადაა
გამოყოფილი.
2
3.
ნაშრომი უპასუხებს ორ მითითებას, თუმცა ნაწილობრივ დარღვეულია
ტექსტის ლოგიკა ან/და ზოგან აბზაცები არასწორადაა გამოყოფილი; ან
ნაშრომი უპასუხებს ერთ მითითებას და კარგადაა ორგანიზებული, მონაკვე-
თები თანამიმდევრულად და ლოგიკურად ენაცვლება ერთმანეთს, აბზაცები
სწორადაა გამოყოფილი.
1
4.
ნაშრომი უპასუხებს ერთ მითითებას, თუმცა ნაწილობრივ დარღვეულია
ტექსტის ლოგიკა ან/და ზოგან აბზაცები არასწორადაა გამოყოფილი.
0
III კრიტერიუმი
# მოსაზრებების არგუმენტირება და ადეკვატური ციტირება
ქულები
1.
მსჯელობა სამივე მითითების მიხედვით დასაბუთებულია და არგუმენტები
გამყარებულია ტექსტური მასალით.
6
2.
მსჯელობა ორი მითითების მიხედვით დასაბუთებულია და არგუმენტები გამყარებულია
ტექსტური მასალით, ხოლო მესამე მითითებაზე მსჯელობისას
არგუმენტები არადამაჯერებელია და/ან არ არის გამყარებული ტექსტური
მასალით.
5
3.
მსჯელობა ორი მითითების მიხედვით დასაბუთებულია და არგუმენტები
გამყარებულია ტექსტური მასალით, ხოლო მესამე მითითება საერთოდ არ
არის შესრულებული (პერიფრაზია ან მსჯელობა ორიოდე წინადადებითაა
გადმოცემული).
4
4.
მსჯელობა ერთი მითითების მიხედვით დასაბუთებულია და არგუმენტები
გამყარებულია ტექსტური მასალით, ხოლო ორ მითითებაზე მსჯელობისას
არგუმენტები არადამაჯერებელია და/ან არ არის გამყარებული ტექსტური
მასალით.
3
5.
მსჯელობა ერთი მითითების მიხედვით დასაბუთებულია და არგუმენტები
გამყარებულია ტექსტური მასალით, მეორე მითითების მიხედვით მსჯელობისას
არგუმენტები არადამაჯერებელია და/ან არ არის გამყარებული ტექსტური
მასალით, ხოლო მესამე მითითება საერთოდ არ არის შესრულებული
(პერიფრაზია ან მსჯელობა ორიოდე წინადადებითაა გადმოცემული).
2
6.
სამივე მითითების მიხედვით მსჯელობისას არგუმენტები არადამაჯერებელია
და/ან არ არის გამყარებული ტექსტური მასალით.
1
7.
ორი მითითების მიხედვით მსჯელობისას არგუმენტები არადამაჯერებელია
და/ან არ არის გამყარებული ტექსტური მასალით, ხოლო მესამე მითითება
საერთოდ არ არის შესრულებული; ან მსჯელობა ერთი მითითების მიხედვით
დასაბუთებულია და არგუმენტები გამყარებულია ტექსტური მასალით,
ხოლო დანარჩენი მითითებები საერთოდ არ არის შესრულებული; ანდა ერ-
თი მითითების მიხედვით მსჯელობისას არგუმენტები არადამაჯერებელია
და/ან არ არის გამყარებული ტექსტური მასალით, ხოლო დანარჩენი მითი-
თებები საერთოდ არ არის შესრულებული.
0
IV კრიტერიუმი
# ტექსტის მხატვრული თავისებურებები
ქულები
1.
ნაშრომში გამოყოფილია ტექსტის მხატვრული თავისებურებები და მსჯელობა
დასაბუთებულია კონკრეტული მაგალითებით.
2
2.
ნაშრომში გამოყოფილია ტექსტის მხატვრული თავისებურებები, მაგრამ
მსჯელობა არ არის დასაბუთებული კონკრეტულ მაგალითებით.
1
3. ნაშრომში არ არის გამოყოფილი ტექსტის მხატვრული თავისებურებები.
0
V კრიტერიუმი
# დამოუკიდებელი აზროვნება და ზოგადი განათლება
ქულები
1.
ნაშრომში მკაფიოდ გამოვლინდა აბიტურიენტის დამოუკიდებელი აზროვნების
უნარი, შეხედულებათა და შეფასებათა არაშაბლონურობა და ზოგადი
განათლება.
3
2.
ნაშრომში ნაწილობრივ გამოვლინდა აბიტურიენტის დამოუკიდებელი აზროვნების
უნარი, თუმცა მკაფიოდ გამოვლინდა აბიტურიენტის ზოგადი განათლება;
ანდა ნაშრომში მკაფიოდ გამოვლინდა აბიტურიენტის დამოუკიდებელი
აზროვნების უნარი, შეხედულებათა და შეფასებათა არაშაბლონურობა,
თუმცა ნაწილობრივ გამოვლინდა აბიტურიენტის ზოგადი განათლება.
2
3.
ნაშრომში ნაწილობრივ გამოვლინდა აბიტურიენტის ზოგადი განათლებაც
და დამოუკიდებელი აზროვნების უნარიც; ან არ გამოვლინდა აბიტურიენტის
დამოუკიდებელი აზროვნების უნარი, თუმცა ნაწილობრივ გამოვლინდა
აბიტურიენტის ზოგადი განათლება; ანდა ნაშრომში ნაწილობრივ გამოვლინდა
აბიტურიენტის დამოუკიდებელი აზროვნების უნარი, მაგრამ არ გამოვლინდა
აბიტურიენტის ზოგადი განათლება.
1
4.
ნაშრომში არ გამოვლინდა აბიტურიენტის დამოუკიდებელი აზროვნების
უნარი, აგრეთვე არ გამოვლინდა აბიტურიენტის ზოგადი განათლება.
0
VI კრიტერიუმი
# ლექსიკა და სტილი
ქულები
1.
ნაშრომში აზრი ენობრივად (ლექსიკურად) ზუსტად და მკაფიოდაა გამოხატული,
შერჩეულია დასმული ამოცანის შესაფერისი სტილი, აგრეთვე დაცულია
ნაშრომის სტილისტური ერთგვაროვნება, გვხვდება ორიოდე სტილისტური
ხარვეზი.
2
2.
ნაშრომში აზრი გასაგებია, მაგრამ ლექსიკა მწირია, გვხვდება რამდენიმე
სტილისტური ხარვეზი.
1
3. თხზულება სტილისტურად გაუმართავია.
0
VII კრიტერიუმი
# სინტაქსური კონსტრუქციები ქულები
1. ნაშრომში დაშვებულია ერთი სინტაქსური შეცდომა.
2
2. ნაშრომში დაშვებულია ორი სინტაქსური შეცდომა.
1
3. ნაშრომში დაშვებულია ორზე მეტი სინტაქსური შეცდომა.
0
VIII კრიტერიუმი
# მორფოლოგია, ორთოგრაფია და პუნქტუაცია
ქულები
1. არ არის ოთხზე მეტი ამ ტიპის შეცდომა.
2
2. არ არის ცხრაზე მეტი ამ ტიპის შეცდომა.
1
3. დაშვებულია ცხრაზე მეტი ამ ტიპის შეცდომა.
0
11. მუცალის შეფასება მოცემულია სტრიქონში: `კაის ყმის მარჯვენა არი~. ალუდას ხევსურთა
წყრომამ უბიძგა მიეღო გადაწყვეტილება: როდესაც მოვკლავ, მტერს მარჯვენას აღარ მოვაჭრი.
ხევსურთა კატეგორიული მოთხოვნა ეყრდნობა უძველეს ადათს (ტრადიციას, მკლავის მოკვეთის
წესს...). როდესაც ალუდა უწოდებს ხევსურთა სამართალს `მონათლულს ცოდვა-ბრალითა~,
იგულისხმება, რომ ხევსურთა ადათი (ტრადიცია, წესი...) უზნეოა (უსამართლოა, ამორალურია...).
1. `კაის ყმის მარჯვენა არი~ -------------------------------------------------------------------------------------------------------1
2. მტერს მარჯვენას აღარ მოვაჭრიო ------------------------------------------------------------------------------------------1
3. ადათს -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
4. ეს ტრადიცია მიუღებელია -------------------------------------------------------------------------------------------------------1
12. გადატანითი მნიშვნელობით მზის ამოსვლა იგულისხმება სიტყვებში: `ცა დღის თვალს
გაახელს~. სიტყვებში _ `დიდი დაძინების ხახა~ _ იგულისხმება სიკვდილი (უფსკრული).
ფრაზით _ `ბელადის სიტყვებს ცხელი ხიფათის სუნი აუვიდა~ _ გამოიხატება იგის შეშფოთება
(შიში, თავზარდაცემა...). ის, `რომ ქვეყნად რაღაც ახალი გაჩნდა~ გამოიწვია ბელადის
გადაწყვეტილებამ იგის დასჯის შესახებ.
1. `ცა დღის თვალს გაახელს~ ----------------------------------------------------------------------------------------------------1
2. სიკვდილი -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
3. შეშფოთება (შიში...) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
4. იგი უნდა დასჯილიყო -------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
III. წაკითხულის გააზრება (#1 და #2 დავალებები)
13. ა) ---------------1ქ.
18. ბ) --------------1ქ.
14. ბ) --------------1ქ.
19. ბ) --------------1ქ.
15. გ) --------------1ქ.
20. ა) --------------1ქ.
16. ა) --------------1ქ.
21. გ) --------------1ქ.

17. გ) --------------1ქ.

წყარო: http://naec.ge